Cingaloan tamdaw - ’Orip ni Fosay Rengos

Cingaloan tamdaw - ’Orip ni Fosay Rengos (人物介紹-Fosay Rengos- Cingaloan人)

O ina ci Fosay Rengos (Cie Cin-hua). Itini i 1926 (15) mihecaan pikowan no Ripon itiya, o mama ci Rangay Tofil (Cie To-nay), o ina ci Rengos Kamo (Cie A-cu), ca wawa sa cangra 4 fainayan, 3 ko fafahiyan, o saka 3 kina ina ci Fosay Rengos.

Mato’as cingra i, micomod to picudadan no ka Riponan itini i Fata’an Kokakko 4 miheca itiya, o mafana’ay micudad cingra, tolo miheca ko pitilid i, mapacakat no picudadan patayra i Kalingko to koto kakko (conong kokko), misawad itiya i, 17, 18 ko mihecaan ningra itiya (32), itira cingra dademak i kofa mala operator (micadaay to tingwa) ato mikilokay ko tayal.

Itiya i, caay ka fangcal tatiih ko liyok, maroray ko ka’oripan no Pangcah itiya, saka, i 1946 (32) mihecaan, mafolaw ko laloma’an tayra i pasawali Kaloloan a niyaro’. Nawhani i ’ayaw, o mama ci Rangay Tofil, na itiraay i Salinka a matayal i ’ayaw saka, mafana’ cingra i Kaloloan ira ko masadafdafay a pala manga’ay matangen a palaomah saan, orasaka itini i 1946 (35) mihecaan polong no laloma’an mafolaw tayra i Kaloloan niyaro.

Mata’elif ko 5 a mihecaan, 26 ko mihecaan itiya, o kafana’an no tao ko nia fafahiyan, ira ko nai Cingaloan a tamdaw ci Kapa’ (Kang Sin-min), masasi’araw cangra tatosa, itiya i 1952 (41) miheca 6 folad mararamod aci Kapa’an a tayni i Cingaloan a mikadafo, pado’edo ci wawa to 7 a fa’inayan ato fafahiyan(halo midipotan ’ayaway a wawa 4) polong 11 a wawa. To’ek no ’orip ningra i, miimer misaparod, mi’imer to pitoor to Kawas, da’oc no ’orip maolah to Kawas ato maolah to tamdaw.

I pihiratengan to 98 kasofocan ningra itiya i, papi’imer ko wawa ningra to saka tangasa 100 no mihecaan ko ’orip nasa, mihai cingra itiya, nikawrira, o sa’osi no Kawas ira ko nafaloco’an Ningra, oya sasowalen no tamdaw, caay pakatoor ko tamdaw to nisa’osian no kakarayan.Orasaka, itini i 2024 miheca 3 folad 3 romi’ad herek no lahok 1 ko toki 30 fen, paherek ko ’orip itini hekal, matahidang no Kawas, miliyas to hekal, ni ’oripan ningra ira ko 98 a mihacaan, anini, itira cingra i mida’ocay ko ’oripan, kitakit no Kawas.

Pafaloco’ to kaemangay wawa. (對子女們的期待)：

Itiya i 2021 mihecaan, palipahak ko wawa to kasofocan a romi’ad. Pasowal sa ci ina Fosay Rengos: “Mato’as to kako. Mato sowal no ka’emangay a wawa, “Ta:da o kadofahay ko ’orip iso.” saan cangra. So’elinay to, ira to ko 95 mihcaan no ’orip ako, saka, o nian ko sasowalen ako, malo patinakoan pido’edoan no wawawawa no mako.

So’elinay, awaay ko tadamaanay nitanengan a demak ako, o maan ko hahiratengen no wawawawa, o faloco’ ako i cangraan i, nanay manga’ay ko tayal ato rihaday ko pisaparod, nanay o misarocoday i Kawas, hatira ko faloco’ no mako.

Fosay Rengos
Kasofocan	I 1926 miheca 9 folad 10 romi’ad ko sofac i Fataan niyaro’. no kaDipongan a mihecaan ko sofoc.
Ngasaw	1. Nano Paco’i tamdaw i Fata’an. 2. O ina ci Rengos Kamo, mama ci Rangay Tofil, o Fata’an a tamdaw. 3. 1946(35) malinah tayra pasawali, kaloloan niyaro’.
Ramod	1. Itiya 1951 miheca, 25 ko mihecaan a ’orip, mikadafo to Cingloan a Pangcah a tamdaw ci Kapa’ Marang. o masipolo’ay a fainayan, ci wawaay to sasepatay a wawa, mapatayay to ko fafahi. 2. No ’ayaway 4 ko wawa, 6 ko tadawawa no niya, 4 ko fainayan 2 ko fafahiyan.
Tayal	1. 1933, 7 ko mihcaan, mitilid to no kaDipongn, nikawrira mifafa to wawa no kaka a mitilid, maraod ko pa’aliwacan mipakaen to kolong. 2. Itiya 14 (1940) ko mihcaan, mikihatiya to fafahiyan no niyaro’ a mikuli. 3. 1943, 17 mihcaan toya kacihrangan, mafaliyos ko romi’ad, malacecay ko laloma’an a miaol, mikilang ato mieli’ malalifet to tao mikakilim to sapipatireng to loma’. 4. Micudadan no ka Riponan itini i Fata’an Kokakko 4 miheca, mapacakat tayra i Kalingko to kotokakko (conong kokko), misawad dademak i kofa mala operator (micadaay to tingwa) ato mikilokay ko tayal. 5. 1943 miheca, ira ko pinapina a folad, o sakakaay a fafahiyan a kaka ato ’ali, lonok sa mikoliniw a mipacakay to paloma’an, ta:da mararom ko ina. 1943 miheca, 17 ko mihcaan ako itiya, o mama ato ina, o kaka to fafahiyan tatosa ato safa to fainayan tatosa ato kako, 7 kami laloma’an, milakec to lotok romakat pasayra i sawali o Karoroan a niyaro’. o parana’an a ka’oripan to no laloma’an no mako konini. 6. itiya 1951 (25) mihecaan toya cecay a romi’ad to herek no kalahokan, Ira ko cecay a Cingaloan a fainayan ci Kapa’ Marang maolahay i takowanan, do’edo han ako ko nisafaloco’an no ina itiya, mikadafo tayra iCingaloan.
Tamohong	1. Mapatireng no Cingaloan kiwkay to tadamaanay mitooray a ina. 2. Mapatireng no Fonglincen kongso to tadamaanay mitooray a ina.

O rayray no ’orip ako.(我一生的經歷)

O sofoc no mako i 1926 miheca 9 folad 10 romi’ad itira i Fata’an, malaemangay ko tireng ako, kaomi’en no ina kako, malaemangay ko tireng ako, mafana’ kako to kalodademaken, nikawrira caay pakatayalen kako, papidipot to safasafa ato wawa no sakakaay a kaka ako to fafahiyan, oromasato mipakaen to kolong.

Tangasa 7 ko mihcaan, mitilid kako, nikawrira mifafa to wawa no kaka a mitilid, maraod ko pa’aliwacan, mipakaen to kolong. Itiya i 14 ko mihcaan ako, mikihatiya to fafahiyan no niyaro’ a mikuli, nikawrira caay ka hakowa ko lifon.

Maraod ko 17 mihcaan ako toya kacihrangan, mafaliyos ko romi’ad, o lomaloma’ no niyaro’, maemin a mapiloh, nao aol ato kilang ato eli’ ko sapisaloma’, o omah i, marafanaw a maala no cedas, saka awaayto pasicowaan no tamdamdaw no niyaro’, cecay a dadaya, malasawad ko loma’ ato pinaloma. Orasaka lacecay sato kami o laloma’an a miaol, mikilang ato mieli’ malalifet to tamdaw no niyaro’ mikakilim to sapipatireng to loma’.

Masamatira, mata’elif ko pinapina a fulad, o sakakaay a fafahiyan a kaka ato ’ali ako, caay ko nikasasowalan no laloma’an, lonok saan a mipacakay to paloma’an, ta:da mararom ko ina no mako, nanoya o saka 2 a kaka no mako to fafahiyan, pasowalen ningra ko ina no mako, “Milaliw kita i tini,” saan cingra a pasowal. Awaay ko pasicowaan itiya, awaay kafana’an o tatalacowa aca, tomanic ko kaka ako mikakilim to kahiceraan, o kasomadan a hiratengen.

1943 miheca, 17 ko mihcaan ako itiya, o mama ato ina, o kaka to fafahiyan tatosa ato safa to fainayan tatosa ato kako, 7 kami laloma’an, milakec to lotok romakat pasayra i sawali o Karoroan a niyaro’.

Samatiya sa o rakarak sanay awaay ko pahiceraan a posi kami a nengnengen. Tangasato kami itira Karoroan, mikilim to manga’ayay pipatirengan to loma’, mifariw a misapanahal tosera, mi’aol, mikilang, mieli’, sapipatireng to loma’. Sa:an haw i, matama ko manga’ayay a matangen a pala, omah misafacal malo pi’anipan. Misiikor to lotok ato misi’ayaw to riyar ko loma’ i Karoroan, o parana’an a ka’oripan to no laloma’an no mako konini. Harateng: han talalosa’ ato kahemekan ira ko pahiceraan.

Mata’elif ko pinapi:na a mihcaan, itiya 1951 mihecaan toya cecay a romi’ad to herek no kalahokan, pasowal ko ina ako i takowanan, “Fusay, kailoma’ to haw,” saan, caay ka halafin, sedak sa ko fafakian no loma’, mihamham kako i cingraan. Itiya a mafana’ kako to nano sowal no ina i takowanan to pakiloma’en kako ato nika ira a tayni no faki, o pakayniay aca to sakitakowanan.

Pasowal sa ci ina ako i takowanan, “Ira ko cecay a Cingaloan a fainayan ci Kapa’ maolahay i tisowanan, orasaka masasowalay kako ato faki iso, pararamoden niyam kiso i cingraan, nikawrira i ’ayawen ko pakafana’ tisowan, o masipolo’ay a fainayan cingra, ci wawaayto cingra to sasepatay a wawa, mapatayay to ko fafahi nira, pararamoden niyam kiso i cingraan, do’edo han ko sowal niyam, i:raw i omah cingra i matini, olili, katayra kiso, tahidangen a panokay,” saan i takowanan.

Masadak sato kako, satemoktemok sa ko faloco’ ako, kapacekokan ko sowal no ina, o mamirmiray o mahemekay i caayto kasapinang ako, o cikacikay to ko rakat ako a tayra i omah, so’elinay, manengneng ako koya fainayan, mipitaw cingra itiya to ’alaneng no facal, iraay ho celi’en ako ko sowal, “Mimaanay kiso a tayni? Sapimaanan kiso? Pakomafolaay a fafahiyan sa kiso i takowanan?” han ako. Tona pakatengil to piceli’ ako i, mica’engaw a minengneng a pasayni i takowanan, manengneng ako cingra i, sakahengang sa ko pising ningra, mangodoay minengneng i takowanan. Nanoya, pasowal han ako, “Sawaden karapitaw, mitahidang ko ina ako i tisowanan.” teli hanto ningra koya pitaw a mikotod i takowanan pasiloma’ a minokay.

Micomod kako ato cingra a maro’ i laloma’, pasowal ko ina ako i takowanan, “O nian a fainayan, maolah i tisowanan cingra, sapialaan a malafafahi i tisowanan cingra, makahi kiso haw?”

Itiya i, safaloco’ saan kako, mato’as to kako i matini, o faloco’ no ina ako konini, alatek o nano patodongan no awaayay ma’araw konini, do’edo han ako ko nisafaloco’an no ina, itiya, “Hai” hanto ako a paca’of.

Maraod ko pina a romi’ad, tayni a miala ci Kapa’ Marang o fainay i takowanan, pacecay to sowal ko ina ako, “Fosayaw! Ano tayra kiso i pikadafoan, aka pipacoli kiso to fainay iso, ano macacengang kamo i, aka kasomowal to, ‘Mana karkar han kiya nga’ayay a fafahi iso, aka ka saan a mainget a mipacoli, hadidien’. Oromasato ano caay pakahadidi kiso, nokay han,” saan. Mihirateng kako, “Mikadafo kako i fainay ako, ano maroraroray i hadidi: han ako, ikor nonini o nga’ayayto saan ko paso’elin ako.”

Maraod koya pikadafoan ako toya romi’ad, patihi sa tahira i papotal, sowal sa, “Rara: han ko rakat, naonen ko lalan.” pasooy sa cecay kako, awaay ko patihiay takowanan a tayra i pikadafoan ako.

So’elinay. O marorayay ko pikadafo ako. O wawato ako saan ko faloco’ to wawa no ’ayaway fafahi, caayho kainget i cangraan. Nikawrira o nikaemangan nangra ira ko pacoli, safangcalen ako cangra.

O ina no loma’ (ina no fainay), caay ka fangcal i takowanan, tatiih kalainget i takowanan, hadidi: han ako a caay pacoli cingraan.

Nikawrira, o fainay ako caay pa’ading takowanan, teli’i kako i cingraan. Nikawrira o ’ali (kaka no fainay) ako mipa’ading cingra mipacoli to mato’asay, sowal sa “Caay: ka moraraw ko demak no ’ali i pespes han saw?” Pasayra i fainay ako a mipacoli, “Haloiso aca, caay pipa’ading kiso to fafahi saw?” Nanoya mihinom ko ’ali takowanan, “Aka lingowaen kora makataray a mato’asay.” saan.

Itiya 1951 miheca, 25 ko mihecaan no ’orip ako, mikadafo kako to Cingaloan a Pangcah a tamdaw ci Kapa’ Marangan, …tona mikadafo kako to naloma’ i, caay kafangcal ko ina no fainay ako i takowanan, tatiih ko sowal ningra, kalainget i takowanan, hadidi: han ako a caay pacoli.

Nika sofoc ako to wawa ci Mayaw Kapa’an to tasa a lipay, pakatayalento no mato’asay kako to kartengay a demak, ’emet han ako ko losa’, caay pipa’ading ko fainay ako a caay pikihar. O ’ali ako ko miingetay to mato’asay, “O nikaherek ho a masofoc i, roharohen iso a pakatayal. Wata: ko pakinali iso a palafadesay kiso. O nanihaenan kiso saw?

Misanga’an a radiw: (自創曲詞)

Caay ka pawan ako Kiso – No saki’orip a radiw.

Yo mahirateng ako Kiso, sida’it Kiso takowanan, o rarom palalipahaken So, caay ko mamatawal ako.

Yo pararaw kako Tisowan, tahalosa’ Kiso pa’orip, mihadidi Kiso to pades, caay ko mamapawan ako.

Makapahay ka colah Kiso, mararid a mihemek to olah, mato ’edil no fois, mararid a lipahak.

Sakaira no tilid: (資料來源)

1.“O ’orip ni Fosay Rengos a mato’asay no Cingaloan”. Pasowalay: ci Fosay Rengos, Milosimetay: Rengos Fusay. Romi’ad: 2021/8/28.Kaitiraan: loma’ ni Fosay Rengos. Mihongyakoay/falic: Rengos Fosay.