Kanpociya Hontian Kitakit(柬埔寨王國) mikawit

Takaray sowal(概要) mikawit

Kanpociya Hontian Kitakit(kuwaping a sowal: 柬埔寨王國) Kanpociya sowal:高棉語:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,Roma a tilid:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa; Kuwaping sowal: 柬埔寨王國), itiraay i

 
Flag of Cambodia

a Pecihan-Kanatal中南半島,Katimol-Sakawalian Aciya a Korapaw東南亞大陸地區 ko kaitiraan nona kitakit, o syoto tatapangan a tokay o Cinpin(Kanpociya sowal:ក្រុងភ្នំពេញ,Roma a tilid:krong Phnum Pɨñ; Kuwaoing sowal:金邊). O kapot no Linheko ato Katimol-Sakawalian Aciya kitakit a Katatelekan. Isaka’etip no Kanpociya i,malalocokay ato Tayko, isaka’amis no sakawali Malala’eday ato Laoko, isakawali ato sakatimol no sawalian malafiyaw ato Yienan, ikatimol o SinloKihaw(暹羅灣). Hato masadangahay ko pala no Kanpociya,tolo no pasitiraan o tapolo ato tokos, isifo’ o dadahalay a cihenekay dafdaf, ona sera tonini makinatolo no sepat no polong sera no kitakit. Ira ko tata’akay ‘alo Mikong-‘alo(湄公河), ira ho tata’angay a fanaw o Tonglisa-fanaw(Kanpociya sowal:បឹងទន្លេសាប,Roma a tilid:Tonlé Sap; Kuwaping sowal: 洞里薩湖).

Nangan no kitakit(國名) mikawit

O tadangangan no Kanpociya o Kanpociya Hontian Kitakit(Kanpociya sowal:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,Roma a tilid:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa; Kuwaping sowal:柬埔寨王國)。O 「ព្រះ」hananay i, fangcalay sanay「神聖的」,o 「រាជាណាចក្រ」hananay i,o honti sanay「王國」, o「កម្ពុជា」hananay i,o Kanpociya sanay「柬埔寨」. Ona ngangan tonini i,nani「कम्बोजदेश」(Kambujadeśa)(Ikiris sowal:Sanskrit; Kuwaping sowal:梵語),o maan ko imi nona sowal han i, o 「sera ni Cinfusa 」[1] sanay. Ona ngangan no Kanpociya itini i rikisi no kuwaping itiraay ho i Tonghan(東漢 25-220 mihecaan)iraay to a matilid,nikawrira adihay ko masasiromaromaay a pangangan, tahira to i Min Wanli a mihecahecaan(明朝萬曆) nga’ sacecay sanay to a pangangan to Kanpociya(柬埔寨) . Itini I nitilidan no Sa’etipay-Kitakit i,o misahinahinamay tamdaw ci

 
Location Cambodia ASEAN

(Italiya sowal:Antonio Pigafetta; Kuwaping sowal:安東尼奧·皮加費塔) o 「Camogia」[2] hananay ningra a pangangan.

Palapalaan(地理) mikawit

O dadahal no sera ira ko 181,035 km², o polong no kitakit i,misilsilan maka24 ko etal ato cecay a no Hontian a Tokay, ika’amis malafiyaw ato Tayko, Lyawko, ikatimol i,madado’edo’ ko pala ato Yienan, isakatimol no sa’etipan misi’ayaway to Sinlowan(暹羅灣). O kakaya’ no lislis no riyar ira ko 443 km,ilaloma’ nona kitakit ira ko cecay a fanaw o Tonlisa fanaw(Kaping a sowal: 洞里薩湖; Roma a tilid: Tonlé Sap), o pifotingan, pialaan to nanom itini, o saka’orip tamtamdaw.Mahaop ko 20% no polong a sera o liomahan. 24 ko kasaetal sakowan, sepatay aca ko misi’ayaway to riyar a sakowan, tolo ko niyahay pikowan a sakowan, 172 ko mamangay a etal. O tahapinangan a pala i, o isifo’ay nona kitakit a Tonlisa fanaw(Kaping a sowal: 洞里薩湖), Pasa ’alo ato nani ka’amis taratimol a mihifalat tona kitakit a Mikong ’alo,isifo’ay no kitakit a dafdaf i,mahaop ko 3/4 no polong a sera no kitakit. O Tonlisa Fanaw ato Mikong ’alo nani tongroh no riyar 100 m ko ka’akawang.sa’akawang sa nani tongroh no riyar i,masakefohkefohay ko pala,o itiraay i sakatimol no sa’etipay a Toko lotok mitifacay to 1500 m ko ka’akawang, nani ka’amisay no sa’etipan taratimol sa no sa’etipan ko do’edo’edo. O itiraay I kawali a Awlar Lotok(Phnom Aural)o sa’akawangay no Kanpociya kitakita, tahiraay to 1771 m ko ka’akawang.

Siici(政治) mikawit

Itiyaay i 1993 mihecan a kinpo tatapangan rikec no kitakit, misetek to faco no kitakit o Hontian Kitakit, masasiiked ko Misanga’ay to rikec, Matayal to Demak ato Misawkitay,toloay ko kasasiiked no sakowan ’icel. O honti i,tahira i patay ko kalasawara’an,kakomodan no sofitay, o tahapinangan no kalacecay no kitakit ato kaira no kitakit a tahadahoc, ira heca ko ’icel mitedal to tata’angay raraw no malofoay tamdaw. Ano cakapakatayal ato ano miholol i romaay kitakit ko honti, o tapang no Fafa’eday Pikaykian no Kitakit ko mamiceror to tayal no honti.Ano mapatay ko honti, o tapang no sifo, kakeridan no tosaay rekad no mipaypayay a Fociyaw, o tapang no Fafa’eday Pikaykian ato Finawlan Pikaykian polong han 9 ko tamdaw misanga’ to iingkay, masasowal a misimsim to mamalahonti nani laloma’an no honti, patireng to fa’elohay a honti.

Kicai(經濟) mikawit

O cecay no polong a cowaho kacomahad ko ’orip a kotakit ko Kanpociya,ira ko 4 a hecek no pili’etanan nona kitakit, oriraan i,o pihololan no lafang, mitelekay to riko’, misaloma ato liomah. Oninian haw i,cowa ka citolas ko fodfod tona kitakit, orasaka, macara ko sapicomahadaw to kicai no kitakit, kalomihecaan a kacomahad no kicai tahiraay aca i 7% ko sa’osi.orasaka, tadamatatifac ko kasasiroma no cipaysoay ato manikaway ko ’orip, o manikaway a tamdaw i,awa ko sapaising, cakapapitilid to ka’emangay,tada awa ko fana’ to maamaan.

I 2006 miheca, o mipalafangay a tayni cilafas to 170 ko ofad,[3]2005 miheca makarkar i riyar ko kasolin a simal ato palapalaan a kaso, i 2009 ano ca i 2010 miheca a misatapang paliwal, tata’ang ko pisiwar to kacomahad no kicai no Kanpociya a manga’ay. [1]

Tamdaw(人口) mikawit

O polong a tamdaw no Konpociya ira ko 1550 ofad, o Kanpociya a finacadan mahaop ko 90% ko ka’aloman, ira ho roma a mamangay a finacadan o Kuwaping mahaop ko 1%, o Cing finacadan(Kuwaping a sowal:京族; Roma a tilid:Gin)mahaop ko 9%, o Laos(Kuwaping a sowal:佬族)ato Tay finacadan, ira ho ko masasiromaromaay a mamangay a 20 ko finacadan,oninian i,ira ko ikemoday no lotok a maro’. O lalen no ’orip i, 71.41 ko mihecaan.

Sowal(語言) mikawit

O tamdaw no Kanpociya sahetoay mira’oyay to sowal ato tilid no Kanpociya,ira kono niyah a sa’osi,itini i Kanpociya ikakaay ko katenak no Kanpociya pasasotiri’en ato no Arapiya a sa’osi. O sowal no Kuwaping itini ono Cawco a sowal(Ikiris a sowal: Teochew ano ca Chiuchow),o cecay a sowal no Payrang itini i Taywan.ono niyah a sowal ko hasowal no kasasiromaroma a finacadan. Itiya ho halafin malamicowatan a sokowan no Franso ko Kanpociya, orasaka, o sakatosa a matenakay a sowal ko Franso a sowal, nikawrira, anini sato cowa ka matiya toya i’ayaway ko katenak no Franso a sowal. Tahanini sato i,adihay to ko katayalan cemahad to ko kicai ’aloman ko tayniay a misanga’ to kofa ko Kuwaping a tamadaw, orasaka, matenak ko sowal no Kuwaping ato Ikiris a sowal i Kanpociya.

 
niyaro' (Kraing Tbong )

Pitooran(宗教) mikawit

O mipaypayay a Fociyaw koni pasetekan malo no kitakit a pitooran, i matini mahaop ko 95% no polong a tamdaw no Kanpociya ko mitooray tonini, sakakaay ko ka’aloman ko mitooray i,o Kanpociya a tamdaw, malecad ato fiyaw a Tayko. O itiniay a Kuwaping ato Cin finacadan o Tacen Fociya(Kuwaping a sowal:大乘佛教;Ikiris a sowal:mahāyāna buddhism), Tinsikyo ato Fa’elohay a Kristoan, o Can finacadan(Kuwaping a sowal:占族;Ikiris a sowal:Urang Campa)[5] [6] o Islan Ciyaw ko pitooran, ira ho cowa ka ’aloman a tamdaw o mitooray to pawidangay.

Punka(文化) mikawit

O sakero no Kanpociya tolo ko kasasiiked:o to’asan sakero, niyaro’ay sakero, ato sapalafang sakero. O tahapinangan no Kanpociya a sakero i,ono to’asan sakero. Adihay ko masariromaromaay a siikeday a pisalaan no lafang itini, o cinganganay i kalokitakit i, itiraay i ka’amis no kitakit a

 
itaminaay paliwal to dafong(Fishsale)

no hekalay kitakit o Wukoku(Kuwaping a sowal:吳哥窟 [7]Roma a tilid: ʾṅ̥grvt̥t=ʾaṅgaravatta).isasifo’an no kitakit i, tadaadihay ko nipatirengan Fyo pipaypayan, isaka’etipan ira ko Tonlisa Fanaw, o lalen no ’ngongol no nanom ira ko cecay laya’, o kakahad i,ira ko 1,700 km²,manga’ay a pakatamina a minengneng to tataparan. Itini tona fanaw ’aloman ko kalaloma’ hananay ko tamina a ’orip, isakatimol dihekoay ko cidal, toloay ko mihaian no Linheko a rocok no punka no Kanpociya.

Tahapinangan a Tilid (參考文獻) mikawit

[1] 劍浮沙(梵語:Kamboja)是印度列國時代的十六雄國之一,又譯為甘菩遮國。

[2] Relazione del primo viaggio intorno al mondo - Wikisource. it.wikisource.org. [2019-08-07]. (原始內容存檔於2018-11-22)

[3] 1.7 million. [2007-07-27]. (原始內容存檔於2013-12-02).

[4] 廣西對柬埔寨投資呈爆發式增長 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)news.xinhuanet.com

[5] Andaya, Leonard Y. Leaves of the same tree: trade and ethnicity in the Straits of Melaka. University of Hawaii Press. 2008: 44 [2018-02-22]. ISBN 978-0-8248-3189-9. (原始內容存檔於2021-02-08)

[6] Reid, Anthony. Verandah of violence: the background to the Aceh problem. NUS Press. 2006: 8 [2018-02-22]. ISBN 978-9971-69-331-2. (原始內容存檔於2021-02-08).

[7] 中國地名委員會. 外国地名译名手册. 商務印書館. 1993: 31. ISBN 7-100-00798-4. Ângkôr Wat 【柬】 吳哥窟;

Pikafitan i papotal(外部連結) mikawit

•(英文)柬埔寨王國 - Cambodia e-Gov

•(英文)柬埔寨電子簽證 - Cambodia e-Visa (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)

•(繁體中文)柬埔寨旅遊部官方網站 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)

•(英文)柬埔寨旅遊指南

•(英文)開放式目錄計劃中和柬埔寨相關的內容

•(英文) 維基媒體的柬埔寨地圖集

• 維基導遊上有關柬埔寨(繁體中文)的旅行指南

• 維基導遊上有關柬埔寨(法文)的旅行指南

• 維客旅行上的柬埔寨 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)

• OpenStreetMap上有關柬埔寨的地理資訊

•谷歌地圖