Joe Biden
Ni Joseph Robinette Biden Jr. (/ˈbaɪdən/ (dumngeg) BY-dən; naipasngay idi Nobiembre 20, 1942) ket maysa nga Amerikano a politiko nga isu ti maika-46 ken agdama a presidente ti Estados Unidos. Maysa a kameng ti Demokratiko a Partido, isu ket dati a nagserbi a kas ti maika-47 a bise presidente manipud idi 2009 aginggana idi 2017 babaen ni Presidente Barack Obama, ken nangibagi ti Delaware iti Senado ti Estados Unidos manipud idi 1973 aginggana idi 2009.
Naipasngay idiay Scranton, Pennsylvania, immakar ni Biden a kaduana ti pamiliana idiay Delaware idi 1953. Isu ket nagadal idiay Unibersidad ti Delaware sakbay a nakagun-od ti degree-na iti linteg manipud iti Unibersidad ti Syracuse. Isu ket napili iti Konseho ti Kondado ti Baro a Kastilio idi 1970 ken nagbalin a maikanem nga ub-ubing a senador iti pakasaritaan ti E.U. kalpasan a nabutos iti Senado ti Estados Unidos manipud idiay Delaware idi 1972, idi agtawen iti 29. Ni Biden ket isu idi ti tserman wenno ranggo a kameng ti Senado a Ganggannaet Relations Committee iti 12 a tawen. Isu ket nangidaulo ti Komite ti Hudisial ti Senado manipud idi 1987 aginggana idi 1995; indauluanna ti panagregget a mangipasa iti Violent Crime Control and Law Enforcement Act ken ti Violence Against Women Act; ken nangimaton iti innem a pannakadengngeg ti pammatalged iti Korte Suprema ti E.U., agraman dagiti nasuppiatan a pannakadengngeg da Robert Bork ken Clarence Thomas.
Ni Biden ket saan a naballigi a nagtaray para iti Demokratiko a nominasion ti presidente idi 1988 ken 2008. Pinili ni Barack Obama ni Biden a kas ti running matena idi 2008 ken 2012 nga eleksion ti presidente. Bayat ti dua a terminona kas bise presidente ni Obama, masansan a nangibagi ni Biden iti administrasion kadagiti negosasion kadagiti kongressional a Republikano ken nasinged a mamalbalakad ken ni Obama.
Inabak da Biden ken ti running matena a ni Kamala Harris dagiti agdama a da Donald Trump ken Mike Pence iti 2020 presidential election. Idi Enero 20, 2021, isu ket nagbalin a ti kalakayan a presidente iti pakasaritaan ti E.U., ti immuna nga addaan iti babai a bise presidente ken ti immuna a presidente manipud idiay Delaware. Kas presidente, tinaming ni Biden ti COVID-19 pandemic ken ti simmaruno a recession. Isu ket nagpirma ti American Rescue Plan Act, ti bipartisan nga Infrastructure Investment and Jobs Act, ti Inflation Reduction Act, ti CHIPS ken Science Act ken ti Respect for Marriage Act, a nangkodipika kadagiti proteksion para iti panagasawa ti agpada a sekso ken nangikkat ti DOMA. Isu ket nangidutok kenni Ketanji Brown Jackson iti Korte Suprema. Iti foreign policy, insubli ni Biden ti pannakaikameng ti America iti Paris Agreement maipapan iti panagbalbaliw ti klima. Isu ket nakompletona ti panagikkat dagiti tropa ti E.U. manipud idiay Afganistan, a nagpatingga ti gubat idiay Afganistan, a bayat daytoy ket narba ti gobierno ti Afganistan ken dagiti Taliban ket nangagaw ti kontrol. Isu ket simmungbat iti 2022 a panangraut ti Russia iti Ukraine babaen ti panangipakatna kadagiti sansion iti Russia ken panangipalubosna kadagiti ganggannaet a tulong ken panagipatulod kadagiti armas idiay Ukraine.