Kasa’etal no Pangcah

Kasa’etal no Pangcah （南勢阿美）

Makilalima kasa’etal ko Pangcah ira ko ’Amisan a ’etal, Siwkolang a ’etal, Pasawali(東邊) a ’etal, Falangaw(馬蘭地區) a ’etal ato Palidaw a ’etal, onini pisakilac midoedoay to pala ato kahiceraan no kafolaw(遷移) a niyaro’ koni, caayay ko serangawan, o caciyaw, o tatirengan ko pisakilac, mato o sowal noya cifenekay no Dipong ci 伊能嘉矩, “ O sakamatini ko pisakilac, o sakalahoday aca pakafana, caayay pakino tamdawan ko pinengneng, kitini han i pala mihalaka mitayal.”

O matiniay ko pisakilac, sarakat i pinana’ang a tilid i 1899 a miheca(年) ci 伊能嘉矩 ato ci 粟野傳之丞 nisanga’an “ O demak no Pangcah i Taywan.” a codad, ira masowal, “O sakalahoday a pakafana’, sa pacarcar sa makilalima ko kasafinacadan(族群), (1)Palidaw Pangcah. (2)Falangaw Pangcah, (3)Pasawali Pangcah, (4)Siwkolang Pangcah, (5)Cilay Pangcah.”

Nika tahira to i 1914 a miheca, ci fenekay no Dipong(鳥巢) ci 佐山融吉 ni tilidan nangra a codad, pakaynien nangra i serangawan malikatolo ko pisakilac, ira ko ’amis, sasifo’an, satimolan, nika itini sa’amisan ira ho ko micidekay itiniay maro’ i Rinahem, ka’amis no ciyakan a ’alo, oni kamaro’an no ’Amisan a ’etal, pangangan han cangra Pangcah satimolan, ira ko Natawlan, Pokpok, Lidaw tolo a niyaro’. I 1935 a miheca cifenekay no Dipong ci 移川子之藏, 馬淵東一 ato ci 宮本延人 nisanga’an nangra a codad sowal sa, to kinapinaan a miciyosa ko paranaan, miliyaw haca pakipalaen to kasasiroma ko pisakilac nangra, ’Amis a ’etal “O ka’amis, ” Siwkolang a ’etal “ Kaetip no pasawali a lotok tora sasifo’an”,Pasawali a ’etal “ I kawali no pasawali a lotok a sasifoan” Falangaw a ’etal “Nai Madawdaw talatimol tangasa i masadafdafay no Posong”, Palidaw a ’etel “Itini i Palidaw no Pintong” makilalimaay kasa’etal. Tongod to tahira i 1941 a miheca, ci fenekay no Dipong ci 鹿野忠雄 pisakilac nira, palacecay hanira ko nisilsilan no i’ayaway ko pisakilac, ona Pangcah sakilac hanira, Ka’amis o ’Amis a ’etal, sifo’ay marapot ko Siwkolang a ’etal Pasawali a ’etal, timol a ’etal ira ko Falangaw ato Palidaw.

Ano doedoen pakaynien toni a pala ko pisilsil i, o kamaro’an no ’Amisan a ’etal nai sa’amisan i Hopo no Paepo talatimol tahira i ’alo no Rinahem, marapot ko Hopo, Cikaso’an, Rinahem Fakong ato Kalingko Holin. Nawhan matatapal to sa’amisan no Tayan, itira i satimolan ko inain, orasaka satimolan Pangcah han ko pangangan, malikatolo ho kasarayray, no Sakilaya a rayray i tosa ko safaw ko nyaro’, ira ko Sakor, Pawkan, Karoroan, Cirakayay, Ma’ifor, Copo’, Sinsya, Parik, Towapon, Katangka, Kalingan, Paypo. Fanaw, Ci’adetomay

No Cikasowan a rayray i marapot ko Mafowakay, Cikasowan, Fanaw, Ci’adetomay, Rinahem, Ci’alopalay ato Kiko, Saakatolo a rayray i marapot ko Natawran, Pokpok, Lidaw, Tomay, Ciwidian, Dawlik ato Cihafayan.

Nika, ano matinitini paki’etal ko pisilsil i, mapangangan sa makilalima, nika pakayni i serangawan i ira ko caay kalalecad tona laloma’, itini i tapang no rayray, o kafolaw no finacadan a rakat, no kasasiroma ato saka’orip, o pidefon a ’icel no kanatal ato sakatatodong no pala maemin mararangirangi, malasaka- tadamaan no kasa’etal konini. Samanen a mifana’ to ka tadamaan no kasa’etel padefongen itini to nisafaloco’an no finacadan, ta mangaay a mirayray a mikadkad ta mahapinang koni a demak.