Kawakawasan ratoh:Arikakay

Arikakay 阿里卡蓋

Mikalona ko Arikakay i lotok no Parik 花蓮美崙山惡作劇的阿里卡蓋

Itini ka’ami’amisan no Kalinko ira ko mirini’ay a kawakawasan a ratoh.

Itiyi:ya itiya:ho no to’asan ho mihecaan, ika’amis no kalinko a Parik niyaro’an,ira a maro’ ko ’alomanay a ’akawangay a tamdaw, cowa ko mamahareng no tamdaw ko ka’akawang nangra, rahoday a marawis nangra ko fo’is, cecay a hawang mahawangay ko tata’angay riyar,caay ko ka katata’ang aca no tatirengan, mafana’ ho misakaram.

o saferengay no misatatiihay to maamaan a tatiihay karecrecay ca nira, o "Arikakay" kami saan pangangan.

Pakongling to kapah to sapico'a'angaw to Arikakay a taneng 訓練部落青年對抗阿里卡蓋

Ona Arikakay honihoni mirawraw to niyaro’, mitakaw to panay i ’ariri, misamangah to wawa, kaenen nangra ko tinai’ no ka’emangay, mi’odong to fafahiyan no niyaro’, oya awaay ko kihar a niyaro’ iro matini sato marawraw to romi’ami’ad, matalaw to ko cimacima, ciangi’ masadak.

Masasowal to ko iniyaro’ay, samaanen ita a mihadefek kina Arikakay, misimaw to niyaro’, midipot to finawlan hokiya? Orasaka saopoen no kakita’an ko cipatelaway a kapah a papikonling mitongal heca to taneng.Pakongling to kapah to sapico'a'angaw to Arikakay a taneng ko malasong, comikay,mipana’, miraoy to fonos, mihafalfal,cisadama a miteloc, ira ho ko romaroma kahirahira a pikongling to kapah.

Halafin to ko pikonlong, malacipatelaway, cicediay a sofitay no niyaro’ kina kapah.Hemek sa ko kakita’an a misata’ota’ong.

Caka pakalowid to Arikakay ko kapah 部落青年被打敗

Halafin to ko pikonlong, malacipatelaway, cicediay a sofitay no niyaro’ kina kapah.Hemek sa ko kakita’an a misata’ota’ong.

Nanay lakamkam to a malowid koya Arikakay. Maraod to ko pilicoan a romi’ad, kaeriden no kakita’an koya kapah a mapolong tayra i lawac no Parik ’alo , cecay ko sowal no kakita’an, safirofiro sa ko kapah a milico to Arkakay, isa’ayaw o lamal ko sapico’a’ang,do’edo sa o fonos,fokeloh sapilico to Arikakayan.

Nikawrira, tadata’angay ko ’icel no Arikakay, cowa ka cocok no fonos ato kotang,orasaka, aloman ko mapatayay a kapah no ’Amis a tamdaw. harateng sa ko kakita’an, ’osawawen ho ko sapiliyaw a sapilood a ’icel, ma’edeng a samanen pasasorikor sa kita sato.

Palemed ko kawas no riyar papisanga' to polong no nali' 海神託夢做芒草綑

Mapalemed no kawas no riyar ko kakita’an toya dadaya, o polong no naliti’ ko sapisalisin namo ta malowid namo ko Arikakay saan koya lemed.Ira ko cecay a romi’ad tayra i lawac no riyar misatiwatiway ko kakita’an no niyaro’, saadada sa to ko fongoh to pisahateratengan aca samaanen ta malowid a milood kora Arikakay, sahetoa sa onin aca koni haratengan no kakita’an, maroray a romakat cinglay han nira ko ‘ongcoy a maro’, ihakowaay i,sanga’ay sa to kofoti’ itira, ira manengnengen nira iraay ko kawas no riyar pasowal to kakita’an:

”wawaaw ako! o tadatatihiay a karecrecay ko Arikakay, cowa ko tamdaw, ano samaamaanen namo a milico, cowa ko mamalowid namo ko Arikakay, odengan o polong no naliti’ ko salico namo ta malowid namo ko Arikakay. Tatoy han ko polong no naliti’ pasitira to Arikakay a salisin, ta malowid namo, ano ca ka haenen caacaay ko mamahadefek namo ko Arikakay”

alipa’elal ko kakita’an opoh sato a minokay tayra i niyaro’ pasowalen to ningra ko finawlan no niyaro’ to pasifana’ no kawas no riyar.

To cila a romi’ad papisamga’en to ningra ko finawlan to polong no naliti’, iraay ko cowa ka pakaso’elin a tamdaw, samaanen, pitanam ko nimanay sa a mikapot misanga’to polong no naliti’.

O polong no naliti’ ko sapisalisin用芒草綑祭神

Misaromi’ami’ad misalafiifii to finawlan a misanga’ to polong no naliti’, ’adihay to nisanga’an a polong no naliti’, keriden to no kakita’an ko sacicicicing sanay ko kaaloman a kapah no niyaro’ miliyaw haca tayra i Parik ’Alo misi’ayaw to Arikakay, o kakita’an sa i, ano irairaay ho ’angi to kalowid icilaay a pilood to Arikakay, nikawrira, cowa to katalaw ika’ayaw a mikerid to kapah, pasitimol mita’ong to to’as, pasikakarayan mita’ong ko misimaway a kawas, pasiwali mita’ong to kawas no riyar, painien kami to tadamaanay a ’icel ta malowid niyam mahadefek niyam ko Arikakay saan ko pitolon nanagra.

Tapal sa a minengneng ko Arikakay, tona liyad o maan to ko niharatengan no ’Amis a tamdaw, o maan kora sa ifalco’ nangra a misafa to 'Amis a tamdaw.

Malowid no ‘amis a tamdaw ko Arikakay 阿美族人用芒草綑打敗阿里卡蓋

Alakakokakoy sa to polong no naliti’ pasitira i Arikakay, manengneng no Arikakay koya polong no naliti’, tangsol sa a mipitosor koya kakeridan no Arikakaay i ka’ayaw no ’Amis a tamdaw , oya romaroma mihakelongay a Arikakaay alapitosotosor sa ika’ayaw no Amis a tamdaw, itiya to a tomangic koya kakeridan nangra a somowal:

” aka ka patayen kami, kami ko mararaway mirawraw to niyaro’ namo, ano mihepol kamo to katatiih niyam itiya ho,ano caka pipatay kamo tamiyanan, cowa to kapiliyaw a mikari’ang kami i tamowanan” saan koya kakeridan no Arikakay.

Iro matini, oya katalawan a pising no Arikakay sadamsay sato a nengnengen, caay to ka matiya i’ayaway a katalawan.

Oya kakita’an no niyaro’ sowal sa to alomanay, telien to koya polong no naliti’, celi’ han nira a pasowal ko Arikakay:

”kapilaliw ito kamo, aka to ka piliyaw a tayni tahada’oc” han nira.

Pasiikor a pasowal koya kakeridan no Arikakay:

”o sapipanokas to caay ka pipatay tamiyanan, toikor to mihecahecaan to saka lima, saka ’enem folad, katayni i riyar anoca i ’alo awikiden ko ’icep, o ’epah ato tolon, sapisalisin a polong no naliti’ cowa ka ca ka adihay ko maalay namo a foting ato kalang”. Iromatini pasiriyar a malahedaw koya Arikakay.

Sanoyanan sato rihaday ko paniyaro’an no Parik.

O lalengatan no misacepo’an ko nini. 這是海祭的起源

O lalengatan no miscepo’ay koni a ratoh no kawakawasan. To mihecahecaan itini to i pasawalian, itira to i kalingko, maraod ko sakalima anoca saka’enem a folod, o demak sa no niyaro’ ko pitooran to romi’ad, misacepo’ to ko kalaniyaro’, caay kaca pihawikid to ’icep, ’epah ato tolon mita’ong toya palemeday a kawas no riyar, malaheci to ko ta’ong ta manga’ay a midefong tarariyar mifoting, so’elinay to mihecahecaan adihay ko nisetikan no kapah.

Misetik ko kapah itiraay iriyar ko lahok, maherek a malahok minokay tongsol sa a pahicera i sefi, nengnengen no mama no kapah ko nisetikan no kasaselal, o adihayay konisetikan pakaolahan, o awaay koni setikan a selal masowalay no mama no kapah.

Malahok sato o sanga’ayay a foting o hano malitengay, do’edo sa i,o hano misawaday to mala mama no kapah a selal, o saaway ko haled a foting o hanokapah a kakaenen. Tahanini mahaenay ho kona pinangan tonini i kaloniyaro’.