Kawakawasan ratoh:ma’eferay Mawilo
Ma’eferay Mawilo 飛人馬維魯
mikawitMiliyas to Takidis ci Mawilo (馬維魯離開達基利)
mikawitItiya ho ino to’asan a mihecahecaan i Takidis[1] a pala,ira koya ci Mawilo hananay a tamdaw, o cowa ko mamalamikomoday ko tireng a kalotamdaw, Mafana’ ci Mawilo, ano itini sa i Takidis a maro’ cowa ko mamalakakeridan nona niyaro’, orasaka, maforaw tayra i Tomina hananay a niyaro’, o sakafoaraw ningra i, caay ko mamalakakeridan itini Takidis saan.
Oya sa i Takidisay a tamdaw, pakatengil to malama’eferay to a tamdaw ci Mawilo sanany a rihaf, harateng sa cangra:
” ano manga’ay a patatikoren ko faloco’ ni Mawilo patatikor heca minokay tayni i Takidis tadamanga’ay, ma’eferay cingra, manga’ay papisaopoen to kapah no niyaro’ ita.” Saan.
Ocoren to no i Takidisay ko mamimasasowal a tamdaw tayra i Tomina masasowal aci Mawiloan.
Paca’of sa ci Mawilo:
” na’ay! Cowa ko maminokay kako patatikor tayra i Takidis, nawhani, o mamangay a tamdaw kako italiyokan no sefi, o finawlan no Takidis cowa ko mamihati malamikomoday kako.anini sa i, papinokay takowanan, omaan a demak ko matiniay”
Maherek a somowal, papisatoronen ningra ko kapi ningra, cecay aca ko nisanga’an, satata’ang han amisanga’ ko cecay a toron. Sowal sa ci Mawilo:
”tanamen ako a mi’emod kona tata’angay toron, ano matiya ho kako paka’emod, o iraay ho ko kawasa ako a midipot itakowanan”
Maoph a mi’emod toya tata’angay toron,so’elinay tangsol sa masadak ilarikor no oo’ ningra koya toron, i’yaw iraay matengil no i Takidisay a tamdaw ko rihaf ni Mawilo, anini sato mahapinang a manengneng ko kacicidi’ ni Mawilo,matalawen pekaw sato a minokay koya Takisiday tamdaw.
Mafana' a parakat to tamina ko Kaliyawan tamdaw (Kaliyawan 人學會操船)
mikawitSowal sa ci Mawilo:
”caka’eca pakatamina a minokay koya nani Takidisay a tamdaw, lepelen ako cangra”
Maherek a somowal, faloden ningra pakih ato i oo’ ko sapikpik, pacipaten ningra ko takid i saripa’, ora sapikpik o sapika’efer ningra, oya takid o hapawpaw ningra ano milakec to riyar ato nanom. Maopoh to a milepel toya tamina no Takidisay tamdaw, malepel ningra koya tamina,ofangen ningra koya tamina to sato’eto’, micomod to konano nani ofang no tamina a maleneng,oroma a tamina maopoh sato a malalifelifet mi’iwas a milaliw. Tatatalaw tono i Takidisay a tamdaw co Mawiloan, orasak, malatatapangan a kakita’an no Kaliyawan ci Mawilo.
Sowal sa ko malitengay no Kaliyawan:
” anini sato mafana’ ko Kaliyawan a tamdaw miparakat to tamina”.
Ono Pyuma a paratoh tona ci Mawiloan(卑南族對飛人馬維魯的故事)
mikawitPalafang ko Pyuma tayra i Tomina(卑南族人來作客)
mikawitIra matengil no Pyuma koni a ”ma’eferay Mawilo” sanany a ratoh
Itiya ho ira ko cecay a romi’ad, matahidang palafang to Tomina niyaro’ ko Pyuma a tamdaw. papisatoronen ni Mawilo ko paki ningra, cecay aca ko nisanga’an, satata’ang han a misanga’ ko cecay a toron. Sowal sa ci Mawilo:
”tanamen ako a mi’emod kona tata’angay toron, ano matiya ho kako paka’emod, o iraay ho ko kawasa ako a midipot itakowanan”
Maoph a mi’emod toya tata’angay toron,so’elinay tangsol sa masadak ilarikor no oo’ ningra koya toron.
Caka halafing ko romi’ad, masaopo ko Pyuma a ttamdaw i sefi, miingiday to sefi ko lama’ ni Mawilo, pali’ayaw to ci Mawilo a misolimet to sapilood a losid, mitala to pico’ay no Pyuma a tamdaw. o kafong o tolek no tomay ko sapisanga’, o riko’ ato sapipalafang a riko’ o kafer o tolek no tomay ko sapisanga’.
Safaheka sa ko Pyuma a tamdaw!
Nengneng han ko dafong ilaloma, o riko’ o kafer sahetoay o tolak no tomay ko sapisanga’. Faheka ko ‘alomanay a Pyuma a tamdaw minengneng to loma’ ni Mawilo.kinatolo a mifalic ci Mawilo to ca’edong, nikawrira, sakakinatolo a mifalic o keliw a kolah, tada makamiday.
Sowal sato ko Pyuma a tamdaw:
”mafana’ay a mikalona kona ci Mawilo” saan. Alasadasadak satto nani loma’ ni Mawilo.
Malitangal no Pyuma ko kaying no Tomina niyaro'(卑南族人獵殺Tomina 部落的女人)
mikawitO kaying no Tomina a niyaro’ taraomah a maomah, minokay sa i, malalitemoh ato Pyuma a tamdaw. oya kaying cicangaway to odo’, manengneng noya Pyuma a tamdaw, litangal han nangra koya kaying mi’afas koya odo’ a cangaw.
Irato a tangsa ko rihaf tayra i ci Mawiloan,tadaketer to ni Mawilo sowal sa:
”naw iro litangalen no Pyuma a tamdaw koya kaying no miata” sa maketer ci Mawilo
Alaen to ningra ko sapikpik faloden nigra i pakih ato i oo’, ma’efer to tayra i niyaro’ no Pyuma’, litangalen ningra ko kaying no Pyuma, o Pyuma sa to matalaw marawraw to ko niyaro’ no Pyuma, ”mahadefek to kita” saan a malekel.
Ma'efer a mipaco'ay ci Mawilo to Pyuma(馬維魯去卑南族部落報仇)
mikawitMetalaw ko cimacima a tamdaw no Pyuma ci Mawiloan, sanoyanan sato ci Mawilo a militangatangal to tamdaw no Pyuma.
Misaharaterateng kita to sapico’ay a demak” sato ko Pyuma a tamdaw masaop a masasowal to sapipaco’ay. O maharatengay i,mi’adipel to taliyok no niyaro’, ’akawangen nangra ko pi’alipel. Nikawrira, cowa ka posot i niharatengan no Pyuma a tamdaw, cowa ka pakasera pakakafekang no ’alipel a micomod i niyaro’ no Pyuma, micomod i niyaro’ tangsol han nira a micepet ko kapah no Pyuma.
Patayen ni Mawilo ko kapah no Pyuma.
”pakacowaay a micomod i niyaro’ ita, awa ko nasaripa’an ningra, cowa ka pakasera.” sa misakilikilim ko Pyuma a tamdaw to pakayraan ni Mawilo, Mahera no Pyuma a tamdaw i teloc no fitonay a ’adipel ira ko ’irang.
”ow ! pakayniay ci Mawilo a micakod”
Mico'enek to macidemay a 'aol i lalan ni Mawilo ko Pyuma( 卑南族人在馬維魯經過的路上插上削尖的竹子)
mikawitItira to ko Pyuma a tamdaw misaharateng, i karomakatan ni Mawilo a lalan co’eneken nangra ko macidemay a ’aol.
Cowa ka pakaherateng ci Mawilo oya karomakatan, oya ka’eferan a lalan ningra iraay to ko mico’enekan no Pyuma a tamdaw to macidemay a ’aol. Ma’efer sato macocok no macidemay ’aol ko tiyad ha’emin sa a masadak ko tinai’ patay sato ci
Mawilo.
Maforaw ko finawlan tayra i sa'owac no Cikasoan (阿美族人遷移到七腳川的山腳下)
mikawitYo mapatay to ci Mawilo,Sowal sato ko finawlan no Tomina a niyaro’:
”Matini mapatay to ci Mawilo, maan sato kita to ikor?”
Miketon to to sowal ko finawlan ni Mawilo, mafaraw tayra i salawacan no Cikasoan a nalacolan. Metalaw to pipaco’ay no Pyuma a tamdaw, yo ira ho ci Mawilo, caay ko mamaforaw kita a tayni, away ko kakita’an itini i Cikasoan, toro’ han to no finawlan ci Ifan aci Atoto malakakita’an nangra.
Anini sato o sowal no malitengay:
”akaa ka pitodong to wayway ni Mawilo,kaliinap, kaliodot,o tada mirawraway to niyaro’, awa ko rihaday no finawlan,cilacila maforaw,kasini’adaan to ko malitengay ato ka’emangay, o tahapinangan ci Mawilo.”
O matiniay misodod a falco’ no ’Amis a finacadan ko lalengatan mokowan no Pyuma, o pikowan no Pyuma sawalian,sa’etipan tahiraay i Tafalong ko sakowan no Pyuma, ona itiniay a polong a pala o nito’an no Pyuma a pi’adopan nangra.
Pacefaday tilid (註釋)
mikawit- ↑ Takidis 是現在太魯閣附近地區,阿美族的神話傳說常會出現的地名。