Kilomaan

u sulit nu Hulam: 年祭

Angongol ko pakainaay ngangasawan no ’Amis i siyakay ato

cinganganay to masakapotay a potipot ko fa’inayan. O saki coker no “Toor to fafahi a maro’” sanay a likakawa, saka o fafahiyan itini i potipot no ngangasawan o tadamaanay ko tireng, kawrira pakayni no niyaro’an to a demak saheto to o fa’inayan ko citodsongay, mansa, mikapot ko fa’inayan to tatayalen no niyaro itinien i potipot no masakapotay ko pitayal, pakaynien no mita pikiloma’an nano litengan ho a rayray no demak ta mahapinang ko todongay no lalekoan no demak.

Kitinien no mita i “kiloma’an” no Makotaay a niyaro’ mihapinang a somowal i laeno, Ira ho ko nano liteng a rayray ko kiloma’an no Makotaay a niyaro’, marawed to ko kalikelonan to no sakapito a folad to mihecahecaan maherek to mipanay mimalikoda ko Makotaay, nano liteng a rayray i harateng no finawlan cowa kafalic, o kiloma’an hananay maherek to mipanay mireko to kiloma’an a demak, o piahowiday to ’adingo no kawas ato pifahfahan to lifong a lisin. O demak no kiloma’an o potipot no fa’inayan a kasakapot ko cacitodong mireko, saka tona romi’ami’ad mireko midoedo to rikec, cima ko cowa pitoor malitefoc, itini to tadamahapinang ko ’icel no kasakapot , o manmaan a tatayalen doedo sa to sakakakakaay ko tayal.

Pisatapangan malikoda toya a dadaya moetep ko toki salafii sa tahira sakatosa a romi’ad moetep ko toki, pifolodan han. O malitengay a selal maro’ i tenok no taliyok, romadiw malaliepah, mangaay misasadak, papotal a taliyok o kapah a kapot ato makakaay a kapot a romadiw ma kero, ano ira ko tadademak, saka tatiih miliyas to ’alomanay anca miki’ayaw milaliw, ano awaay ko pidoedo o kakeridan no kapah ko mamirikec to likakawa, kamokomoko’ ko cikan cuwa pilaliw a mikerid ato misakawanan to sakero’ no ’alomanay.

Sakatosa tolo sepat a romi’ad, lima ko toki maherek malahok tahira lafii moetep ko toki, o radiw ato kero mahecad to mifoloday, satikotiko sa cuwa kafalic, o masakeroay saheto o fa’inayan no niyaro’, ano caeca kasamaan ko hawang makero, nika o kero no fa’inayan ira ko tadamaanay nira, patalahekal to piyok ato kaci’icel no piperok, mapacamol to pasifana’ to limecedan ato kaying pasaso’araw, mipili’ palosiyang to calowayay a kapah, mingodo mitakid palimo to mato’asay ato saikoray a radiw no sakiilisin, malecad to o tapelik no riyar ko sapaherek a malikoda, dadoedo sa ko kasaselal mita’ong to malitengymato’asay no niyaro’ ko demak no ilisin.

Saikoray a romi’ad o fafahiyan to ko makeroay, deng to o mama no kapah ato malakacaway a selal ko padamaay to demak no niyaro’, o kero ato radiw malecad to no fa’inayan, deng ira ko cecay todongay no fafahiyan a kero ato radiw, mipihay hananay. sasifo’an ira ko pacakat ko “mama no kapah” itini i kailisinan o satadamaanay koni a demak.

Itini i niyaro’ no makotaay o mama no kapah ko cacitodong mikerid, o satakaraway a selal, o roma pangangan i “kakeridan a sekak no kapah” saan saka o mamacakat mala no mama no kapah salafii sa tahira kacakatan no cidal to dafak, milifet to cecay kaysin mita’owak to epah, onini palemaed to sakaci’icel ci taneng mikowan mikerid to kalaeno a selal, ci’icel midipot to niyaro’, papisa’icel to kasaselal, ko marikec marikec ko niyaro’. onini ko sapilowid mita’owak to epah ko nini, konanay awaay ko talaw misi’ayaw to katalawan a demak.

Pi’arawan to lakaw

阮昌銳，1969，《大港口的阿美族（上）、（下）》。臺北：中央研究院民族學研究所。