Kimad ni Siyato kakita'an

Siyato kakita'an 1786~1866

Kimad ni Siyato kakita’an no Intiyan[1]

mikawit

Samaanen no tamdaw a mana nga’ay a kalali’acaen ko kakarayan ato sra saw?(你怎能買賣天空和土地?)

mikawit

Kafahkaan ko hatiniaay a harateng. Ano caay ko nga’ay a tkeden no nima ko saka sasra’ ita a fali, ato nikatingalaw no nanom ’i, o papakacowaen nira ko pi’aca tonini saw?

O pinengnegn niyam tonini i, o polong no ka’oripan niyam a sera, awaay ko caay ko misalimla:an niyam a ma^min. Onini kahaccaccay no papah no kilang, kahaccaccay no tafuk i lawac no riyal, kahaccaccay a tra’ no ’o’ol i lotok, ato kahaccaccay no ma^felay a fau ’i, o tada misalimla:an i ’orip no finacadan niyam a caay ko mamatawal. Oya i kmodaya a ’adteng no kalo ki:lang ’i, mapaloay itira ko liteng niyam o kahngangay a tamdaw.

O piwinaan niyam konini asera. O noninian a sera kami.(我們是大地的一部分,大地也是我們的一部分)

mikawit

Yo mapatay ko kohcalay a tamdaw ’i, tayra i fo’ifo’isan ko salo’afang nangra, matawalto nangra icowaayto ko kahofoca nira a sra. Nikawria, yo mapatayto kami o kahngangay a tamdaw ’i, caay ko papakatawal ko salo’afang niyam tona makapahay a sra. Nawhani, o piwinaan niyam konini a sra. O noninian a sra kami, o ccay no ’orip niyam konini a sra. Onini a fangsisay a falo, o salikaka niyam to fafahiyan saan kami. Ano o malonemto, o ^efa, o ’alilisto(lidepto), o salikaka niyam to fa’inayan koriraan. Oya tamonongto no tokos, o ’adtengto no rengorengos, o fa’edetto no tireng no ciciw a ^efa, ato tamdamdaw i, o ccayay a palo no laloma’an konini.

Oninian a safalatfat sanay a matediay a nanom no ’alo o remes no to’as niyam(河川裡閃亮的流水並不只是水,而是我們祖先的血)

mikawit

Saka, yo tahini ko piparatoh noya itiraay i Wasonton a sakakaay a kakridan no kohcalay a tamdaw, to ’acaen ako ko sra namo sanay a sowal i, tada pakinali:ayto ko pisa’eli nira. Sowal saan, O a’osawento ko hano namo a sra, o nganga’ayto ko ’orip namo itira, sano malawamaay han niyam ko pidipot tamowanan saan. Ta mala finawlanto nira kami.

Orasaka, misaharateratengto kami to licay namo to sapi’acaaw tonini a sra. Kawrira, caay ko lalahoday a tangsol a steken niyam ko harateng. Nawhani, o tada misalimla:an niyam konini a sera. Oninian a safalatfat sanay a matdiay a nanom no ’alo i, caay aca ko lakat no nanom koriraan, o remes no to’as niyam korira .

Aka tawalen namo a miharateng o tada fangcalay a sera niyam konini.(你們必須記得這塊地是神聖的)

mikawit

Ano haien niyam kamo a pacakay tonini a sera i, aka tawalen namo a miharateng, o tada misalimla:an niyam konini a sera. Caay ka hatira aca, o papakafana’en aca namo ko wawawawa namo a misalimla tonini makoracay a sera. Lomasato, o kahaccaccay a manengnengay namo a adingo no lotok tonini a tingalaway a fanaw i, o mitosilay a mikitoh to kahaccaccay a demak no finacadan niyam koriraan. O rakat no nanom a misakloklo’ i, o ngiha no to’as niyam a caciyaw koriraan.

O salikaka han niyam konini a ’alo, o mifasaway to so’aw niyam, Karomakatan no tamina niyan a taracowacowa, a mapalili’ to ko wawawawa niyam a mafcol. Ano pacakayen niyam konini a sra i tamowanan i, aka ^ca ka pakafana’en ko wawawawa namo to o salikaka niyam konini a ’alo, o sasalikakaento namo konini. Ta, sano pisainaneng namo to salikaka namo a misainaneng konini a ’alo.

Mafana’ kami to nika, caay ko papakatinako a mafana’ ko kohcalay a tamdaw to pinangan niyam. Matiya oya tayniay a palafang to dadaya a kafahalan a tamdaw cangra, ano icowaayto a sera i, malcadayto a ma^min i mata nangra. saka, o sapiha^minaw aca to aalaen cangra a tayni. Caay pakosalikaka cangra to niaro’an nangra a sera a mingodo. Pako’adaen nangra ko sera a mifolaw, maharekto itinini i, sangatohan nangra a sapi’afasaw aca to loma a sera. Sawaden nira a milaliw ko tadem no to’as nira i kalikol.

O nirorayan no to’as ato ka’oripan no wawwawawa niyam koninian a sera caay ka saan cangra a masemel ko faloco’. Malcad to siri ato makapahay a odo’ ko pinengneng nangra to sera ato salikaka nira, nga’ayay a kalasapaliwal a pa’aca, nga’ayay a ’afasen a miara. O saka preng han to no sera a malasawad ko nika ’anof no faloco nangra, o ’osaw to nangra i saikol i, mala kohkohan to koya makapahay a sera, away to ko maamaan.

Maolah kami sanek no fali to nikafangsis no caleng a kilang(喜歡風本身的味道混雜了松樹的香味)

mikawit

Adada a macekem ko mata niyam a minengneng to faco no niyaro’ namo. Latek, o miki’adopay ko ’orip niyam o kahengangay a tamdaw, caay ko mamafana’ to namo a pinangan. Kaheadangan ko niyaro’ namo, away to ko pahanhanha:nan no talinga. Yo mifiyor ko fali i kacangrahan a romi’ad i, away to a matngil icowa ko kalihekih no papah no kilang, ato soni no sapikpik no fao a ma^eferay.

Latek, o miki’adopay ko ’orip niyam, ta caay ka fana’ to namo a pinangan. Sakaadada han no tangila ko nikahadang to laawaw namo. Ano caay pakatengil ko tamdaw to nikato’or no ’ekong a ’ayam a masoni to dadaya, ato kala’ide’ides no takora’ a mahoni i lawac no fanaw to dadaya i, omaan ko ’epoc no hatiniay a ’orip no tamdaw saw? O kahengangay a tamdaw kako saka, caay ka fana’ kako tonini. O Intiyan a tamdaw i, maolah kami to nai ’aloay a pifiyok no fali a saka^eped saan, malecad to mihawhaway a caciyaw, ato sanek no naikoran no ’orad a micepa’ to herek no lahok. ano ca, o sanek no fali to nikafangsis no caleng a kilang, kaolahan niyam koninian.

O tada kalimelaan niyam o kahengangay a tamdaw ko fali hananay, nawhani, ano ’a’adopen to, ano kalo kilang to, ano kalo tamdamdaw to, ato polong no pina’orip i, malecaday ko nikasasera’ tonini a fali. ’Arawhan i, caay ka pikihaki:hal ko koheclay a tamdaw to nihedotan nira sakasasera’ a fali. Malecad to mananamay to a misanek to nika’antoh no mapatayay a tamdaw to pinapina a romi’ad, caay to ka fana’ to ka’antoh no sanek. Nikawrira, ano pacakayen niyam konini a sera i tamowanan i, aka ^eca ka haratengen namo, onini a saka sasera’ a fali i, o tada kalimlaan niyam, oni ma’oripay ho a maamaan a ma^emin i, o malaccayay ko nikasasera’ ita tonini a fali.

Onini a fali ko painiay to satapangan a sera’ no to’as niyam, onini a fali ko nilidongay to saikolay a sera’ nangra. Ano pacakayen niyam konini a sera i tamowanan i, aka ^eca parariden namo a mingodo ko nikasiroma nira a tadamaan. Ta itira ko malo pitinacan namo o kohecalay a tamdaw to fangsisay a kaitiraan no fali a sera’.

O malakitingay a matatoor konini a dmak a ma^emin(萬物都是相關連的)

mikawit

Orasaka, ano layapen niyam ko sa^eli namo tonini a sera i, iraay ko longoc niyam tamowanan o kohecalay a tamdaw, kao salikaka niyam han ko kalimela to pina’orip ’a’adopen. o miki’adopay ko ’orip ako, caay kafana’ to roma aca a harateng. O pita^elif aca no cinamalay i, na paka’araw to kako to pipatay no kohecalay a tamdaw a mikowang to masapatepatekay ka’aloman a kolong no palapalaan. Mafalah i palapalaan ko mapatayay to a kolong, pakomira han ko nika poni’ itira. o miki’adopay ko ’orip ako, samaan ko nikafana’ tonini mipowaxay to ’acefer comikayay a marad, ikaka no pi’adop niyam to saka’orip a kakaenen ko tadamaan no pipatay nira to kolong no palapalaan.

Aka ^eca pakafana’en ko wawa namo, onini niripa’ay nangra a sera i, o naripa’an no to’as niyam, ta mafana’ cangra a mangodo tonini a sera. Pakafana’en aca ko wawa namo, itiniay ko lengaw no ’orip niyam tonini a sera, saka matongal ko nika kadofah nonini a sera itini. Kafana’ ko wawa namo, o piwinaan ita ko sera han niyam ko pakafana’ to wawawawa niyam. Ano o maan ko nidemakan ita tonnini a sera i, o aira ko hatiniay a demak i finawlan nonini a sera. Ano sopa’en no tamdaw konini a sera i, todongay to o misopa’ay to niyah a tireng.

Kafana’an ita, caay ko tamdaw ko mikomoday to sera, o sera ko mikomoday to tamdamdaw. Mafana’ kita to kahaccaccay no maamaan i, o malakitikitingay a ma^emin, milecaday to cecayay a laloma’an malakitingay ko rmes nangra. Oya iraay anini a demak tonini a sera i, o aira i ’orip no tamdaw a malahci a ma^emin. Caay ko tamdaw ko cilocekay to ’orip, o ccay aca no polong noninian ko tamdaw. Ano omaan ko nidemakan nira tonini a sera i, caay ka ^eca, o papatikol i cingraan koya nidemakan nira a demak. Ano sawidawidangen to no kohecalay a tamdaw ko Kawas nira i, caay ko mamaliyas nira ko hatiniay, o papatikol aca i cingraan koya nidemakan nira a demak. So^elin to, o malikakaay aca kita, caay ka^eca o mama’araw to ita ano hacowaay to, pakahapinang to ko kohecalay a tamdaw to oyanan a cecay ko mito’oran ita a Kawas.

Mada’at kamo to rakaw to namo ano hacowaay(你們終將會窒息在你自己的垃圾裡)

mikawit

Nikawrira, ano mapatapatay kamo i, o mamalayap to namo ko nipaflian no Kawas a ^edil. Nawhani, o mikeridan Ningra kamo a patayni tonini a sera. Caay kafana’an niyam to nawiro mapafli aca kamo to sakowan to kahengang a tamdaw ato sera niyam a ’icel.

  O hahatinito ko ’orip niyam i ikol, saka ikmod to a tadtaden konini. Mangaref, yo ohara:teng saan no tamdaw a mipatay to kolong no palapalaan i, mapamanis aca a ma^emin ko ^efa no palapalaan. Yo matomes ko silet no tamdaw a tahira to i kemod no lotok. Mapalasawad to a makari’ang no mitrayan a ’eric no tingwa koya makapahay a faco no tokos. Fokil sato kami a misaharaterateng tonini.

Taracowaay to hokini koya kilakilangan? Lahedaw sanay to.

Taracowaayto hokini koya ’alilis? Lahedaw sanay to.

Madepocay to ko ’orip, satapang to a misafirofiro.

Pacefaday a tilid(註釋)

mikawit
  1. 劉泗翰翻譯《西雅圖西酉長宣言》。果力文化/漫遊者文化公司。台北:2021。