Kopid
kopid （Kuwaping a sowal : 藤包）
No ’oway nisanga’an a “patafoan to hemay” o kopid han no Pangcah, to laday maherek matangtang ko hakhak anca o kakaenen to tangsol sa maparo i kopid, masadak sato hawikid hanto, O saka’orip to laday koni a kopid, saka ira ko sowal mafana’ay miwikwik nisanga’ to kopid o tadafa’inayan sa ko sowal, ano mafokil i makatawa no finacadan ci awaan no ’epoc han.
Malalecad ko kasasiroma nano rayray ko nakamayan nisangaan ko no Pangcah, mato onini “telangan a faco nisanga’an”. ano nengnengen ato saki i ’orip “O lisin” mararangi to malacecay, o fana’ to to nakamayan a tayal i ’orip ato serayan mararingi to. Mato o palo’, tayhaw, takid, no ’oway miwikwikan, no ’aol mitolikan. o roma i, maolahay maro’ i lawac no riyar ato i ’aloay a Pangcah, mafana’ misanga’ to sacadiway to foting, romatini sato mafana’ to micelem mipacing to foting ato miala to fokeloh ato nisanga’an a cifar sapisafel masamaanay saki’orip a taneng. palecad han konini to taneng saki’orip, sedak sedak sa ko nakamayan a nisanga’an a lalosidan, mato mifoting sa misanga’ to kanas, rakar, cadiway, ala sa tono pala malosakatayal, ira to kono ’oway miwikwikan, sateno’oy, no lengac nisanga’an a sikal, nano nisafaloco’an no fenek konini a fana’.
Sa adihayay maala no Pangcah misanga’ to kalomaan a lalosidan ko ’oway, nawhani caayay kapitek cingra, masamanay ano mitolik miwikwik maemin matatodong. Nika ano saka’ifecangan anca sapiditekan, roma matongal to no ’aol, Tadamaan ko taneng no mafana’ay a miwikwik, caayay ka adihay ko sakatayal, tadanga’ayay miwikwik to masamaanay fangcalay malo lalosidan. Mitayal to matiniay ira to ko fonos ato po’ot tosa aca maedeng to, roma i, edeng mitayal to maditekay a piwikwik, ta ira ko salilit ato sapekpek to ngala’ a mikedec, miwikwik adihay ko kasasiroma no piwikwik, ira ko masiwicay, makienemay ko lawac, matelengay, masasikakay, mitaliyokay, makakafetay ato maliyonay, o sasanga’en ko pi’arawan, polong han pito ko kasasiroma to piwikwik to lalosidan.
Misatapang misanga’ to wawikwiken, o para no lalosidan ko pi’arawan, nawhani masasiroma ko piwikwik to taparaan, malasakacipinang to kasasiroma no faco to sasanga’en. To laday pisatapang nangra misanga’ to para’ ira ko masasikakay, masiwiray, malikaenemay, maliyonay sepat ko kasasiroma, ta doedo sato toya i fafaeday nisowalan ko piwikwik, ta mahapinang o masamaanay ko faco ato malomaan a lalosidan sa ko piwikwik a matayal, o sapilepon to lawac i, oya ’osaw to a tolic, piked pacocok han, roma mitongal to satolic, pakayra i ngala’ pacocok, mato 8 a tilid ko faco sepat ko sapisilawac a paherek. Mangaay sapimanmaan ko pinasanga’ a lalosidan, ano o kanas aca adihay to ko kasasiroma, mato faroro, kanas. To piparoan to lalosidan no ’oway ko sapisanga’ ira ko kopid, fakar, sa saesa’, roma i, sapilosimet to panay, mato sasiwasiw, fasolan, ano sapifoting a lalosidan, ira ko rakar. roma ho misanga’ to toper ato karahay, fangcal malosapisanga’.
Tada sowal to, tada kalimelaan no Pangcah ko ’oway, saka padeteng sa tayra i lotok a mi’oway. O tala’ayaway ho pakarongay mikotod to mato’asay tayra i lotok a mi’oway, mi’owayan to ’asidaw linged han misakimolo miorong a panokay. Tangsasa i loma’, hacecacecay han miteleng misamoecel, dafak maratar to dafak tangsolen to micarcar, anca haenen mapadadaya ’ifecang to. maherek to pili’en to misakilac, malosapisaloma’, icowaay ko sapitolik, sakilacen ho ta mangaay malosakatayal. Orasaka, nano kakaemangan ho ko pakarongay itira to minanam to piwikwik no mato’asay ta mafana to taneng ato sakafana’ a matayal.
Tahapinangan a Tilid(參考文獻)
mikawit- 台灣原住民族歷史語言文化大辭典
- 李景崇，1998，《阿美族歷史》，臺北：師大書苑。
- 黄宣衞，2008，《阿美族》，臺北：三民。
- 達西烏拉彎‧畢馬，2001，《臺灣的原住民 : 阿美族》，臺北：臺原。