Mi'adop
Mi'adop
mikawitO mi'adopay a demak no 'Amis(阿美族的狩獵文化)
mikawitI no to'asan ho a 'orip no 'Amis a tamdaw o saka'orip ko mi'adopay ato mifotingay a demak, ano ira ko tadamaanay a demak niyaro' ato lalomaan mi'adopay mifotingay ko tamdaw no lalomaan ano ca o kapah no niyaro',o nisetikan ko pi'arawan ko tadamaan no fainayan, o masetikay a kapah i, o kala'afasan no iraay ko kaying a loma' malokadafo. nikawrira, anini sato dengan to o maloilisinay a demak, ano ca o piphanhanay no faloco' a mi'adop. Nikawrira, o mi'adopay a demak caay ka ca ira ko masamaamaanay a lisin, itini to a mahapinang ko kakafit ato 'orip no 'Amis a tamdaw, o tadamaanay a saka'orip no 'Amis a tamdaw konini.[1]
Tosaay ko mi'adopay demak: (狩獵方式) :
mikawit一. Sapifolaw a kowang ( 武器獵 ) : o masakapotay ko pi'adop tonini, o kasasiroma a kilac nonini a pi'adopan:[2]
mikawit- Mitaliyokay a mitala ( 圍獵):o masakapotay no niyaro' ano ca o kapot no isefiay ko mi'adopay.itiraay i kakedalan i'ayaw no pipalomaan to hafay a mi'adop.ona masacefangay a mi'adopay ciwacoay,alamitatoyay to pana', kotang, kowang,fonos. isarakat no pi'adop paresapan ko waco i taliyok no pi'adopan pala mipasadak to 'a'adopen, o mi'adopay itira i kasapi'ec a mitala to 'a'adopen a mokowang.o matiniay a pi'adop o malonem ato mangcel ko 'a'adopen.
- Niilohay ( 焚獵 ) : o masakapotay a cefang koninian, pali'ayawen ho a mikilim ko kaitiraan no 'a'adopen, ta likoten , ilohen i taliyok, matalaw ko 'a'adopen to lamal a masadak, oya mitalaay i kasapi'ec a mi'adopay pana'en anoca kowangen ko 'a'adopen.o fafoy, mangcel ato malonem koni'adopan, nikawrira, o mapasadakay no namal a 'a'adopen sahetoay a 'adopen.
- Misefengay (伏獵) :karkaren ko kengkeng to pilimekan itira i lawac no lalan no 'a'adopen,limed sa itira tora kengkeng a mitala to 'a'asopen, ano ira to 'a'adopen a mita'ekif, itira a oana'en ano ca kowangen, o faoy ko tatamen tonini a pi'adop.
- Misolongay (犬獵) ; papilepelen ko waco to mamangay a 'a'adopen, matiyaay o mangcel, takoril, siri, makarato to waco tado han to a micepet panokay.
二.Talakal a pi'adop ( 陷阱獵) : sahetoay o tekedan a cecay ko tamdaw a pi'adop konini,o kasasiroma a kilac nonini a pi'adopan :[3]
mikawit1. Talakalay ( 縛足陷獵) : o misefetay to oo' no 'a'adpen koninian a pitalakal, i lalan no 'a'adopen kilimen ko pakatowicay a kilang, pakafit han ko ka'ered i teloc nona kilang a midoic,o teloc noya ka'ered paketingen i pali'ayawan a misanga' a talakal, ano maripa' no 'a'adopen kora talakal i, mafetir koya talakal, itira to a maca'it ko 'a'adopen. o matiniay a pitalakal ko maalaay no mi'adopay, o siri, mangcel ato malonem ko tatalakalen tonini.
2.Milikotan a talakal ( 圍籬陷阱) :ano ira ko 'a'adopen i omahomahan i lotok, mikali'ang to losay ko fafoy i, itliyok no omah sanga'en ko 'adipel, ilalan no 'a'adopen sanga'en ko picomodan no 'a'adopen, i kafekang no saicomod tatingen ko sa'idef,
paketingen to ka'ered pakakafit i talakal, ano micomod ko 'a'a'dopen matefing ko talakal a mapala'iedef ko 'a'adopen, iroma a pasitiraan nona 'adipel sanga'en ko malokasadakan no 'a'adopen, ipapotal nonini saicomod korkoren ko toloay
laya' ko talolong a kengkeng, tosa laya' ko kakahad, ikafekang nona kengkeng patakaren to 'alal ikafekang pasaksaken to rakaw ato sera samatiyaen o kalosera a nengnengen. i patihi nona kengkeng milimek a mitala ko mi'adopay a
tamdaw, ira to ko faoy tahakefeng i kengkeng rahoday to ko pipacok no mi'adopay. o matiniay a talakal o tekedan sapitalakal to fafoy.
Masakapotay a pi'adop ato pisakilac to titi ( 獵團與獵肉的分配):
mikawitO 'Amis a finacadan awaay kono niyaro' a pi'adopan pala,orasaka, ano sapi'adopaw itiraay i ngata' no Sawalian-lotok a mi'adop. I kasi'enawan a romi'ad mapolongay ko fainayan no niyaro' a talalotok a mi'adop, kaloloma' paotemek a a milosi to hahawikiden no fainayan a kaka'enen, i'ayaw no kalomowadan a mi'adop a dadaya itiraay i sefi a masaopo, to cila a dafak pacelem o kapah ko 'iayaway malingad. Tahira to i pi'asopan a pala ko kapah tangsolay a misangayangay ato talo'an malopilafinan no mato'asay, miladom heca ko kapah to nananomen no mato'asay, ta lingad sa a mi'adop, ano ira ko tama' a mi'adop,o fongoh ato tolak no 'a'adopen o hano pakatama'ay a mi'adopay, o tinai' ato fitoka tangsol ha a mitangtang i lotok halokakaenen no 'alomanay.o titi tono ni'adopan saheto han to a mitapay misasiraw panokayen tayra i sefi ta pakilac ha kona masakaoptay a mi'adopay. O pi'arawan a pakilac:[4]
- o kasakapot ko pi'arawan a pakilac, isa'ayaway o ka'ayaway ato rarikoray cepi'(emin no waay) no 'a'adopen ko sapakilac to malitemgay, ona malitengay a kapot cowa to kapapina ko tamdaw, nikawrira o sa'adihayay ko nipakilacan a titi.o 'osawato i o hano raremay to a kapot.
- do'edo' sa i o kapah a kapot ko nipakilacan, onini a kasakapot i,o tamdaw no kapot ko pi'arawan a pakilac.
- o pakalongay to i, o okak ato maforforay a heci ko halilam nangra;
- o fafahiyan ato ka'emangay o nipatalaan a 'epah ko pi'arawan a pakilac to titi.[5]