O kakawaw no tiyaay ho a Pangcah

O kakawaw no tiyaay ho a Pangcah (kuwaping a sowal: 阿美族傳統風俗習慣)

O kakawaw no ti:yaca o Pangcah hananay a caykalecad

O aro' hananay no Pangcah haw, namakayni saamisan tiya enaenaran,saenaenaran kakitiraan tangsa itini Taito,midungdung tu liyaliyalan tangsa itira satimulan,aru mililisaytu tuliyalay iri,kutilianay tu niniyan no Pangcah, namaka amis tangsa i satimulan, masa enaenaran kitiraantu no Pangcah.

O aluemulung no tamdawiri, makasabawtusa spat a emang, o sipakayni i itini Pangcah hananay a sausi haw,saalumanayi iniyan o saamisan a Pangcah .

Iniyanhantu no maayaway a tayni maaru' itini kitakitaan haw, saaluma:nay hananayi inaPangcah hananay, nayti:yaca o notiya aayaw nikaorip no mita haw, terungan nuniyan kakawaw no sademak hananayi, no babahiyamin taterungan sademaken, tatengilan no lalabu' no luma'.

Caykalecalecad ko kakitiraan caykasasi:rod sisa, caytu kalecad kiniyan kakawaw to sademaken a kakawaw, nikalecalecapu amalakumud to kakaenen.

Iniyanhananay o Pangcah hananay, sikakawaay toyu hanaratyu hanasakeru' a tamdaw, to mama:annaca sademaken nohenihaw, ini:yanaca o sakero' atu itiniyan ratyu sapatangasa noheni tunisimsiman, saayaway a maorip tina kitakitaani, repethan noheni kono Amis a ratyu atu keru'.

O sakaselaselal amin no babainayhan maoripay, sipakaniamin no pirikec to masaselaselalay no babainay ko duduen,sipakayni selaselalay a rikec hananayi, ira ko ratiu atu dademaken, atu raan tarakaw apuyu' a nipangangan, namahansisa ira ko masitudungay masirumuday hananay a nikasaniyaro' to kakawaw, dodohantu no babahi kuyau nikasatakaraw adidi' hananay a nika tuas no nikaorip a ngangan no heni, ira ko duduan no babahi aminanuwang to kakawaw noheni.

Bayniyaniyaroi iraca koyo tomok hananayhaw, oya'an kilemelay ko silaheciay ko demak a melawankya , ora'an ko makananuwangay toniyan binawlan.

Iniyan tomok hananayi,o kilemelay hananay, tangasa i nika caytu pakademak nira kya, pakutayhantu koyo tomok hnanay.

Iniyanhantu o Pangcah hananayhaw, o adihay:ay koyo laliwamaan no heny to paoripay a nipisiket, aminamin to to:oedamin nikananuwang nohenyi, miliwa:maaca toniyn maoripay hananay a kawas.

Yumi salisalisin satu tuyu paoripayi, aitini kitasa sasa no bekeloh' sasa no serasa, a tataratu kita pademungtu kita sa.

Amansa nicumudetu niniyan namakayraay satipany hananay a tamdawi, ira kyatayniyai o kilistokiw tinsokiw siliyaskiw sananay, totu kinatayniyai a miburiburay tina Pangcah.

Yusibuduy ko babahi, maulah tuyu lahengangay atu yumuhtingay, oyaan o tarirengan no heni a sasabuduiyan hananayi, o buetingay lahengangay, o laengangay buetingay a kulit, sibuduysa kora babainayi, oyaan o kutemkuteman a kulit, sasasatui o muhtingay satalipan, lahengangay sapitalakes.

Babainay ato babahi, o sukun no babahi hananay, sipakayraamin itini ihyakulit a misapinang to bana'kia.

O kakawaw nipidudu no Pangcah hananay tuniyan o kakawaw haw, yumangabilay amin itini hekalhaw, babahi amin, noneng:sa ko babainay a mitengil, maripayayhaw o babahiyu, solinay kilemelay a dademakan hananayhaw babainay amin sikakawaway itini butal hnanay, matiya raricay o tiroshaw,o nobabahi kuraan a kakawaw.

O kilemelay to baluco' saanayiri, makakalatay o babahi amin.O atekakay koya nisimsim, mabanaay mi tarimecmec:ay to kakawaw.

O naayayai a nikaramuramud hananay haw, mikadabu amin kiniyan babainay a tara itini babahiyan, caypitengteng to babahi, babainay ko tayraay a midapu', yutayraay midapo'i, a mimelawhan tuyu kakawaw amin yalalabu' no luma' a minanam to sademakansa, ano bulat alamaananayi o mihecaan, iraysisa itini Pangcah hananayhaw, mikadabo' hananay sipaseneng no heny kiraan waway to kadabo' hananay, sipakayni pikadabo' no nira ko pisumuwad tuya lalabu no luma' kakawaw.

Tuyamahaen nau:nsatu ko Pangcah ababainay a mikadabo', sakasaan masumuwad masumuwad noniyan o taywan,o tayniyai maka tekalay a tamdaw, yomikadabuay hananayi awaaytu caytuka aluman anini, masumuwad kiniyan o namaka tekalay yamaoripay a tayni itini.

O sakaorip hananay itini lalabo' no loma'i, taynitayni no babainayan, arw absa'tu ko kakawaw no babahi hananay a kakawaw, catu pitengiltu no babahi, maserep maserep koniya o kakawaw no babahi, araw maberah catu kawyaan.