O piholol ni Aylise i lemed i makapahay a pihololan

O piholol ni Aylise i lemed i makapahay a pihololan[1](愛麗絲夢遊仙境)

O piholol ni Aylise i lemed i makapahay a pihololan

O haliharatengay to maamaan a demakan a wawa ci Aylise, i ’orip niira i, awaay ko caay ka fangcal ko kalodemak a ma^min. Tinako sa, mitoor to ciriko’ay a kodiwis (兔子), talakilakilangan a mitatoor, talofahalan tahakefeng i kilang, itiya litapangto ci Aylise i lemed a misalama i makapahay a pihololan.

Kafahka’an a tata’angay a ngoso’ pifawahan to fawahan (神奇的大鼻子門把)

mikawit

Na’on sa ci Aylise a makefeng i tono’ no tata’angay a masangoso’ay a pifawahan to fawahan, ma’araw niira ko matomesay to nanom a talid i, namon han niira, fahal sato a malami:ming to ko tireng, kaen sa to i hakoay a piyang i, malata’angay ko tereng, kita angan haca ko yanan a tireng, mahaenay aca kona ta’angay a matongoso’ay a pifawahan to fawahan, mafana’ a caciyaw, caay ka patot a masasiromaroma ko kafahka’an.

Rarom sato a tomangic ci Aylise, sano ’alo^ sato ko tera’ no losa’ (眼淚), nanom han niira ko mafawfaway i ’alo a talid, malamamangay to ko tereng niira, tepong sato a mahtik i talid, nanoy doydoy sato a malikid no ’alo^ (河) a ma’alol.

Yo ma’alol ciira i ’alo^ i, ma’araw haca niira kora kodiwis. Tangsol sa ci Aylise a milaliw tona talid mitoor toya kodiwis, nikawrira, mafater noya mato ma’apiay a tasalamaan a wawa ciira, malecad ko wayway, caciyaw, mikilimay kako to kodiwis ano haenenen ni Aylise i, caay pitengil caira.

Saka sowal sa ci Aylise, “nga’ay kako a minengneng to pisasifay namo, nika pasifana’en kako pasacowaay ko rakat noya kodiwis.” O yato i sato malasangay sa a malipahak misasifay. Yo salipahak saan caira a misasifay i, itiya dokdokan ni Aylise a milaliw.

Macicih ko loma’ no kodiwis (撐破兔子的房子)

mikawit

Ma’araw ni Aylise ko cecay a makapahay a loma’. Ngaliwngiw sa a romakat, “cima ko maro’ay itini tona loma’ hakini!? ” saan.

O mamasadak koya kodiwis i fawahan (門), milicay ci Aylise toya kodiwisan, nika maki’ayaw noya kodiwis a milicay, picomod padangen kako a mitatoy tona kafang, o tatalomah kako a matayal saan, do^do^ han ni Aylise ko piocor noya kodiwis a talaloma’, awaay toko ca’oca’of ni Aylise.

Yo micomod i, ma’araw niira ko piyang matomes i hako, cefes han niira ko cecay a komaen, toyaan i malatata’a:ngay to ko tireng, makeco^ no tireng ma:cicih aca ko loma’ no kodiwis. Itiya i maharateng niira, ano komaen haca to maan i, mananokas a miming ko tireng, orasaka, soo’ han niira ko kamay a mifotfot to nipalomaan no kodiwis a nincin (紅蘿蔔) i padatengan, lalangen noya kodiwis, nikawrira, halo kodiwis a matengteng a talaloma’.

Pasowalen ni Aylise koya kodiwis, “maanen aca haw, o mamamaen aca kako to kakaenen ta mananokas kako” han niira. So’linay yo komaen ciira i, malamama:ngay to ko tireng, hato ofang no ’edo^ ko pisacolicolilan i semosemotan.

Nanengneng sato to toki (懷錶) koya kodiwis sowal sa, “o mamaapac to kako a matayal!” tiya i pedok sato comikay talacowa to.

Tada adihay ko kasasiromaroma i semosemotan (花叢間的千變萬化)

mikawit

Itiya i, malamimi:ngay to ci Aylise, o ’adipangpang (蝴蝶) ko ta’angay, caay pakatoor, mato mimingay a fa^o a misatiwatiwal i semosemotan, caay pakatama to lalan.

I hanahanaan, ma’araw ni Aylise ko matatooray a ’adipangpang, mato nipela’an a manto.

Matengil haca ko macaciyaway a kalohana, nitatoy ko mikuy a hana (花) to sapiparadiw a ’alapit, malapiyano ko yuli a hana, malatayko ko lingtang a hana, masatisil ko lapa^ a hana a romadiw (唱歌). Makapah ko radiw naira, mato rimorak no romadiway anini.

Mikapot ci Aylise a romadiw, nika caay kalipahak ciira, nawhani, mapawan a mitoor toya kodiwis.

Caay kahalafin ma’araw ni Aylise ko ningitiday to tamako (菸) a onih (毛毛蟲) i pafaniwan, onini nitamakoay a onih, mato nirenafan ko masadakay a ’acefel i ngoyos niira, safahka’ sa ci Aylise, tona pasayra i ciiraan ko ’acefel (煙霧) no tamako saka sapiliyasan saan ciira.

Nikawrira, sowal sa koya onih, “ira ko paparatohen ako i tisowa a tadamaanay a demak!” itiya i, sangasefal sa ci Aylise a hinatala, saka patatiko^ sato ciira.

Onini a onih yo powapowar sa a mitamako i fahal mala’adipangpang, pasowal sa ci Aylisean, “itini i nga’ay malatakaraway kiso, itiraw i nga’ay a malapo^neray kiso” saan, cahocaho ka hapinang ni Aylise ko sowal i maefer to.

Toyanan peco’ han ni Aylise ko faniw (香菇) i kalofari’ingan to cecay, tongihen niira ko kawiliay a mitatoyan a faniw, o yaan i, patatiko ko nika tata:’ang no tireng, sedak sa nani kilakilangan (樹林) a ma^fer, mapaceko ciira: to, itiya i tongih han niira ko kawananay a a mitatoyan a faniw, malamimi:ngay to a onih i sera.

Safaloco’ sa ci Aylise, “ano rihenac han ko i kawili^ay i, matatodong ko patatiko no tireng no niyah kiya” saan ciira.

So’linay, mananokas ko yanan a laleko no tireng.

Molalek i kilakilangan (迷了路的森林裏)

mikawit

Litapang sato ciira a misarakrakar awaay ko patosokan… Adihayay a mapasiket i kilang ko sakafana’ to lalan, rawraw sato ci Aylise tono moraraw to lalan, samaanen ta nga’ay hakini

Fahal ira i kaya’aw ko cecay a tomay, licayen ni Aylise pasacowa ko rakat iso? Paca’of sa koya tomay pasamafolaay a niyaro’ (村) saanay, ta tangsowl sa a malahadap.

So’linay micomod ci Aylise toya mafolaay a niyaro’ i, o sowal ato wakawak nona niyaro’ i awaay ko pinang, caay kanga’ay ci Aylise a malalicay i cairaan. Itiya i, maltodong mita’lif koya kosiwis itini, ma’araw ni Aylise, saka tooraw ako sa ci Aylise i, caay ko mamatoor.

Rakat sato i roma a kilakilangan, ilaloma’ay nonini a kilakilangan a pina’orip i kakafahka’an ko laleko no ’orip, o roma i masalapa^ ko ngoyos no howak (鴨), roma i, masatayko^ay ko laleko a takora’ (青蛙).

Nikawrira, matepa^ niira ko cecay mamangay a lalan, o sakataloma’ a lalan nasa ciira, nengneng han ira:ay i cecay a waco^ (狗), matiya o saasik ko ngoyos, na’on sa a miraod, asiken niira konini a lalan ta malahdaw koni a lalan.

Itiya i, rawraw sato ci Aylise, o moraraway to kako i kilakilangan caay to ko mamasadak saan ciira, saka hacinar sato ciira i sera a tomangic.

I’ayaw no nikapalal to sarikoray a toki (夢醒前的最後時刻)

mikawit
 

Caay kahalafin, sedak sa koya tata’angay a posi, sowal sa, “mangalay ho kiso a mitoor toya kodiwis?” Paca’of sa ci Aylise, “na’ay to, mangalay kako a taloma’, nika caay katepa^ ako ko lalan a taloma’.” Orasaka, pasifana’en noya tata’angay a posi ci Aylise to saka taloma’ a lalan, nika onini a lalan i salopikopiko sa caay karahoday a rakaten.

I laloma’ i malitemoh ko fafahi no Hongti, onini a fafahi no Hongti i, milongoc ciiraan a malalifet a misalama^ to kawarfu a mali^, malowiday a tamdaw i mamafitangal ko fongoh. I pisalama^an i moraraw ko demak ni Aylise, saka maketer koya fafahi no Hongti, ocor hanto niira ko mamipatay a mipatay ciiraan.

O talaw ni Aylise saka paki’alofo^ han niira ko kamay, makapkap niira ko ’osaw a faniw i ’alofo^, ta’mod hanto niira, malotata’angay to tireng, caay to ka talaw to pisawkit noya fafahi no Hongti, mihalaka ciira to sapipaco’ayaw to fafahi no Hongti.

O mamipaco’ay to fafahi no Hongti i, fahal malamama:ngay aca ciira, hilam hani, mahatosa^ niira a mimero^ koya i kawiliay kawananay a faniw, saka malata’angay malamimingay ko tireng niira.

Itiya i, cikay sato ci Aylise a milaliw, mitatoor koya fafahi no Hongti ato sofitay i rarikor.

Caay ka halafin, ma’araw ni Aylise koya caciyaway a tata’angay a ngoso’ a pifawahan no fawahan, pacedi^ han niira a mifawah, to sapilaliwaw itini, pasowal sa koya tafawahan, “milaliway to kiso kiya saw!” sanay.

Dipdip han ni Aylise a minengneng i fohang i, manengneng niira ko nika foti’ niira i papotal, orasaka, celi’ hato niira ko ngangan no niyah, to saka palalaw niira. Talipa’la sato ci Aylise nai tapangan no kilang a mafoti’, yo mapalal ciira i mato ma’apaparay i lemeday (夢) ho. Mapalalay to ci Aylise.

Talihafan

mikawit
  1. 阿美語(愛麗絲夢遊仙境),發行機關:原住民族委員會;執行單位:原住民族語言研究發展中心;監製:宋麗梅 主任;總編輯:ilong moto 執行長;族語翻譯:林茂德 族語老師