Pawti
Pawti(麻袋)
mikawitO pawti I , o no mowa nokaen a nisanga’an,kodaitay、mata’eselay、manga'ay a misaliyawliyaw a micokaymas、 manga'ay a faca'en,alafin ko picokaymas.
Ano todohen i, caaya ka piwarak、caaya ka hanek、caaya ka piri'ang to pala,o pawti i o mihaian no kalokitakit a mipa’ading to kamaro'an no finacalan a dafong.Ano o pawti saan i, tangsol maharateng ko 'orip no maomahay, mipanay sato i, o pawti ko piparoan to panay, cecay a pawti ira kocecay so'ot ko tingting, o fainayan ko mikowitay a micolo' patayra i lalan no tosiya , itiraay a mapateli ko paliding, nani omaomahan awaay ko lalan no paliding sa itira i tata'angay lalan no tosiya a mapateli ko paliding, o kahacecacecay han ko pawti a paka'afala a mi'orong o rihi no omah ko lalan micolo'ay tayra i paliding.Tada kalolayan ko 'orip no maomahay a tamdaw, oninian ko saka ngelo' masamo' ko tatirengan orasaka kahenay a mapatay ko fainayan a tamdaw.
No aniniay a 'orip awaay to kono mowa a msang'an a pawti, saheto sanay to o soka a pwti, o soka hananay i, caay ka kanarikay a mapohed sa o mili'angay to taliyokan ato pala, halo 'orip no tamdaw ko mili'angay no soka, ira ko pilekal no icowacowaay a kitakit to aka to ka picokaymas saan, nikawrira, taha nini adihay adihay ko soka i taliyok no mita, nanay ira ko micororay to soka malo pawti no mita, ta malowan to soka i taliyok no mita, madipot ko 'orip no tamdaw ato maamaan a pina'orip nona cikiw.
Mowa(黃麻)
mikawitYo mafana’ to ko ’Amis a mipaloma to kiliw i,mipaloma cangra. Matatodong to a alaen i, mitofac a miala to fadic noya kiliw. Ta cengeren i nanom koya nitofadan a fadic no kiliw. Nanoya, ano misikliw i, o caay ka citalem a po’ot ko sapisikiliw. Maherek a misikiliw i,haihaien a mipawali. Ma’icang to konini i, nokaen to. Oya ninokaan to i,poloden. Ta ano matatodong ko tata’ang no polod to cecay a sasanga’en a riko’ i,paherek sato ko pinoka. Ta tenooyen to konini.
Ono mowa i, malecad ko pitofac ato pisikiliw. Nikawrira, kakaya’ kono mowa saka,’atimen i nipla’an a ‘aol ko caay ka citalem a po’ot. Ta itira a misikiliw. O sasatowasoen kono mowa a kiliw. Ono kiliw a ninokaan i, o sasanga’en to riko’ ato talip. Ira ko caay picengel to koleto; ira ko micengelay to koleto a misakahengang. Onini a tayal i, o tatayatayalen aca no fafahian. O sasanga’en nangra i, o korid(korah,’atelac) ato ‘alofo to piparoan to titi no ni’adopan.
Caay pita’is, caay pikawit ko ‘Amis itiyaho. Yo irato ko Holam i, itityato ira ko rinom ta mafana’ a mita’is. Yo irato ko Ripon i,mafana’ to ko fafahian a mikawit. Ano iraira ko pi’acaan to riko i, away ko sapi’aca no ‘Amis. O romasato, ano mitenoonooy ko fafahian i, cango’ot ko ‘Amis to ca’edong. O pawti ko roma a riko’. Momok han nira ko pawti a kala oray.^
Pinengnengan tilid 參考文獻
mikawit- O 'orip no 'Amis(阿美族文化)