O kongko no lalengawan no Tafalong
O kongko no lalengawan no Tafalong (kuwaping a sowal: 太巴塱始祖傳說)
Halafinay to ko aro’ no ’Amis itini i Tafalong, o sowal nano to’as no Tafalong i, o kawas ci Arapanapanayan ko lalengawan naira, itiraay i satimolan no kakarayan ko ’aro itiya ho, tahira i sakasepat a ti’eror ko teloc nira i, sasepatay ko malikakaay. Maimah ci Fafid o maro’ay i riyar a kawas ci Tiyamacanan, paci^ci sa cira a miala ci Tiyamacanan malofafahi nira, saka milaliw a milimek ko paro no loma’ na Tiyamacan, kaorira, makilimay to ni Kafid caira, cowa kafasaw ko keter ni Kafid, pacedasen nira ko ’alo, itiya mapades a manawnaw ko niyaro’ a maala ni Kafid ci Tiyamacanan.
Ya wina noya malikakaay aenem ci Madapidap, tango’ol sa to wawa ci Tiyamacanan, lakilang (o hay-caw hananay a kilang) sa ko tireng nira i tono’; o wama ci Keseng i, mala’ayam ko tireng nira miaefer i kafekang no riyar; o sakakaay a kaka ci Tadi ’Afo tayra i tokotokosan a milimek, o lalengawan sa to no Tayan cira; o sakatosa a kaka ci Dadakiyolo, tayraay i saetipan no Taywan, o to’as no itiraay a Yincomin cira; sakatolo a kaka ci Apotok tayraay i satimolan no Taywan, o to’as to Ponong cira; o sakasepat a kaka ci Lalakan ato sakalima a kaka (o fafahiyan) ci Doci i, mapawpaw koya ni’aroan naira a pitifekan i riyar, tomireng koya pitifekan i hekal no Cilangasan, saikor to i, raramod sanay to kona tatosa malikakaay.
Mararamod ko mira tatosa i, kinapinapina ko hofoc, mikaorira, o ’oner anca o rarokoh, no tokosay a takola’ ko mahofocay naira, rarom sa kona mararamoday a malikakaay. To cecay a romi’d, ira to ko Cidal hananay a kawas tayni mipatado to miranan, nanoya hofoc sa to ko mira to tatolo fafahiyan a wawa ato cecay fa’inayan a wawa, pangangaan hananay kona wawa maemin to Cidal a ngasaw. Ta’angay to kona wawa i, ya sasafaay a fa’inayan ci Tahtah Cidal ato sakakaay a fafahiyan ci Cihcih Cidal ato sakatolo a fafahiyan ci Pahpah Cidal i, mafolaw tayra i Tafalong o Cisaksakay hananay a pala; sakatosa a fafahiyan ci Rarikayan Cidal i, tayraay i Kiwit, o ta’as no Kiwit cira. ’Aloman ’aloman to ko teloc, ya nisaomahan i, cowa kakapah ko liomahan, cowa kaedeng ko kakaenen, saka mafolaw haca ko finawlan noya i Cisaksakay tayni tona Tafalong a niyaro’.
Pi’arawan to lakaw
mikawit- 台灣原住民族歷史語言文化大辭典
- 李景崇,1998,《阿美族歷史》,臺北:師大書苑。
- 達西烏拉彎‧畢馬,2001,《臺灣的原住民 : 阿美族》,臺北:臺原。
- 林淳毅,2001,《阿美族傳說:邦查的山海故事,後山的美麗傳奇》,臺中:晨星。
- 達西烏拉彎畢馬,2003,《阿美族神話與傳說:再創生、彩虹的傳說、人頭祭、鍬與刀、製陶的口傳故事》,臺中:晨星。
- 黄宣衞,2008,《阿美族》,臺北:三民。